Meer over leven met reuma vind je op reuma.nl

Reactieve artritis

Wat is reactieve artritis?

Reactieve artritis is een vorm van reuma waarbij je last krijgt van gewrichtsontstekingen.

Je krijgt deze gewrichtsontsteking als reactie op een infectie

  • in je darmen
  • aan je urinewegen
  • of aan je geslachtsorganen

Naast de gewrichtsontstekingen kunnen ook je ogen, geslachtsorganen of urinewegen ontstoken raken, of je krijgt last van huiduitslag.

Het duurt gemiddeld 2 tot 4 weken na de infectie aan je darmen of urinewegen, voordat je gewrichten ontstoken raken. Meestal gaat het om je grote gewrichten zoals je knieën, polsen of enkels.

Bij reactieve artritis kan in elk gewricht een ontsteking ontstaan.

Reactieve artritis is een vorm van perifere spondyloartritis. 

Wat is spondyloartritis?

Spondyloartritis is een verzamelnaam voor een groep reumatische aandoeningen. Binnen deze groep vormen van reuma komt een aantal gemeenschappelijke klachten voor. Klachten zoals ontstekingen in je bekken, je wervelkolom of gewrichten van je armen of benen. Spondyloartritis komt vaker binnen sommige families voor en bij mensen die drager zijn van het gen HLA-B27. Daarom denken we dat erfelijke aanleg een rol speelt bij het krijgen van spondyloartritis.

Axiale en perifere spondyloartritis

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen axiale spondyloartritis (axiale SpA) en perifere spondyloartritis (perifere SpA):

  • Bij perifere spondyloartritis raken vooral de grote gewrichten in je armen of benen ontstoken. Reactieve artritis is een vorm van perifere spondyloartritis.
  • Bij axiale spondyloartritis heb je vooral klachten aan je bekken en je wervelkolom. De ziekte van Bechterew is de bekendste vorm van axiale spondyloartritis.

Wie krijgt reactieve artritis?

Reactieve artritis na een infectie aan de urinewegen of darmen komt bij mannen even vaak voor als bij vrouwen.

De vorm van reactieve artritis die volgt op een infectie aan de geslachtsorganen komt vaker voor bij mannen, vooral tussen hun 20e en 40e levensjaar.

  • Hoe ontstaat reactieve artritis?

    Waarom de ene persoon een reactieve artritis krijgt en de andere niet, is onbekend. Onderzoek heeft wel aangetoond dat 70-80% van de mensen met reactieve artritis drager van het HLA-B27 gen is. Bij gezonde mensen is dit circa 8%. Het lijkt erop dat mensen met HLA-B27 in hun bloed gevoeliger zijn om na een infectie reactieve artritis te ontwikkelen.

    Besmettelijkheid

    Reactieve artritis zelf is niet besmettelijk.

    Maar, let op: de bacteriën die een infectie in de darmen en urinewegen veroorzaken zijn dat wel. Ook de Chlamydia-bacterie, die een ontsteking aan de geslachtsorganen veroorzaakt is besmettelijk. Ook door een chlamydia infectie kan je reactieve artritis krijgen.

    De chlamydia-bacterie is een geslachtsziekte en kan je via onbeschermde seks overdragen aan je sekspartner. Het wordt ook wel een seksueel overdraagbare aandoening genoemd (SOA).

    Let op: Vrij daarom veilig. En licht ook je seksuele partner(s) in als je een infectie aan je geslachtsorganen hebt. Het is aan te raden dat die zich ook laat testen op seksueel overdraagbare aandoeningen. Je kunt namelijk de infectie van hem of haar hebben gekregen of aan hem of haar hebben doorgegeven.

  • Welke klachten heb je bij reactieve artritis?

    Er zijn diverse klachten bij reactieve artritis mogelijk.

    Klachten door de infectie aan je darmen, urinewegen of geslachtsorganen:

    • Had je een infectie aan je darmen? Dan heb je waarschijnlijk last van diarree gehad.
    • Waren je urinewegen ontstoken? Dat geeft pijn bij het plassen of vaker moeten plassen.
    • Had je een seksueel overdraagbare aandoening (SOA)? Voor mannen betekent dit vaak pijn bij het plassen en extra afscheiding uit de penis. Vrouwen kunnen een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) hebben zonder klachten te krijgen.

    De reactieve artritis die als gevolg van zo’n infectie ontstaat, geeft de volgende klachten:

    • koorts en vermoeidheid
    • pijnlijke, gezwollen, warme en soms rode gewrichten die je moeilijk kunt bewegen
    • klachten aan je geslachtsorganen: bij mannen een ontsteking van de plasbuis en/of de eikel. Mannen merken dit aan pijn bij het plassen en afscheiding uit de penis. Vrouwen kunnen de ontsteking hebben zonder klachten te krijgen
    • rode, geïrriteerde ogen, door een ontsteking van het bindvlies aan de binnenkant van de oogleden en rond de oogbol
    • een chronische huiduitslag met schilferachtige rode plekken

  • Hoe wordt de diagnose reactieve artritis gesteld?

    Je arts baseert de diagnose meestal op je klachten, een lichamelijk onderzoek en het bloedonderzoek. Het kan soms even duren voordat je arts zeker weet dat je reactieve artritis hebt. Om de diagnose te stellen zal hij de uitslag van verschillende onderzoeken met elkaar combineren.

    Je arts wil graag van je weten of je onlangs een infectie aan je urinewegen, darmen of geslachtsorganen hebt gehad. Bij het lichamelijk onderzoek kijkt je arts naar ontstekingsverschijnselen aan je gewrichten.

    Bacterie-onderzoek

    Afhankelijk van de soort infectie die je had kan hij je ontlasting, urine of afscheiding van de geslachtsorganen laten onderzoeken op bacteriën.

    Bloedonderzoek

    Met het bloedonderzoek wil je arts weten of er ontstekingswaarden in je bloed aanwezig zijn en of de erfelijke factor HLA-B27 aanwezig is. De aanwezigheid van HLA-B27 zegt niet alles omdat deze factor ook voorkomt bij mensen die geen last van deze aandoening hebben. Maar als de arts bij jou HLA-B27 aantreft in je bloed, kan dat de diagnose ondersteunen.

    Röntgenfotos’s

    Daarnaast doet je arts vaak aanvullend onderzoek. Hij laat een of meerdere röntgenfoto’s maken om te kijken of er afwijkingen van de gewrichten in je armen of benen zichtbaar zijn. Ook is het mogelijk dat hij vocht uit je gewricht haalt om dit te onderzoeken.

  • Hoe verloopt reactieve artritis?

    Reactieve artritis gaat meestal binnen een half jaar weer over. Dat wil zeggen dat de ontstekingen weggaan. Sommige mensen houden langer klachten en ze kunnen lichte pijn in de gewrichten blijven houden.

    De ziekte kan terugkomen als je ergens in je lichaam een nieuwe infectie oploopt. Een klein deel van de mensen houdt langdurig last van gewrichtsontstekingen.

  • Welke behandelingen kunnen je helpen?

    Medicijnen kunnen goed helpen om je klachten bij reactieve artritis te verminderen.

    Veel gebruikte medicijnen bij reactieve artritis zijn:

    • ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s)
    • klassieke reumaremmers (csDmards)
    • injectie met corticosteroïden
    • oogdruppels, als je een oogontsteking hebt.

    Als je last hebt van huiduitslag, is dat meestal niet ernstig. Deze verdwijnt meestal weer vanzelf en je hebt er geen medicijnen voor nodig.
    Lees meer over de verschillende soorten medicijnen

    Lees een medicijnfolder over jouw medicijn

    Rust

    Heb je veel last van ontstekingen door de reactieve artritis dan is het goed om rustig aan te doen. Blijf wel in beweging. Zo voorkom je stijfheid van je gewrichten en je verliest geen spierkracht.

    Behandelaars

    Voor de behandeling van reactieve artritis kom je meestal bij een reumatoloog.
    Lees meer over verschillende behandelaars

    Aanvullende behandelingen

    Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen. Soms merken mensen met een reumatische aandoening hiervan een positief effect. Overleg altijd eerst met je arts voordat je met een alternatieve behandeling begint omdat die bijwerkingen kan geven of een wisselwerking kan hebben met de medicijnen die je gebruikt.

Meer weten over leven met reuma?

Op reuma.nl vind je informatie over waar je in het dagelijks leven tegenaan kunt lopen en hoe je daarmee om kan gaan als je deze aandoening hebt.

De medische informatie op deze site wordt samengesteld en actueel gehouden door ReumaNederland, de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR), de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) en de Nederlandse Health Professionals Reumatologie (NHPR).