- Oligo-articulaire JIA
- Poly-articulaire JIA:
- Reumafactor-negatief
- Reumafactor-positief
- Enthesitis gerelateerde JIA
- Artritis psoriatica
- Systemische JIA (ziekte van Still)
- Andere vormen van JIA
Oligo-articulaire JIA
Dit is de meest voorkomende vorm van JIA: de helft van alle kinderen met JIA heeft deze vorm. Je hebt hierbij 4 of minder ontstoken gewrichten tijdens het eerste half jaar na het ontstaan van de van je klachten. Er zijn geen organen bij betrokken. Meestal gaat het om de grote gewrichten die ontstoken zijn zoals je knieën, enkels en polsen.
De vooruitzichten zijn meestal gunstig bij deze vorm en bij de juiste behandeling.
Als er maar één gewricht ontstoken is, spreek je van mono-articulaire JIA. Als het er meer zijn, na het eerste halfjaar, is er sprake van extended oligo-articulaire JIA (dit betekent: uitbreidende oligo-artrtis).
In het laatste geval zijn de vooruitzichten wat wisselend.
Bij dit type jeugdreuma krijgt 20% van de kinderen een oogontsteking (uveïtis). Vaak heb je zelf geen klachten daarvan. Daarom is het belangrijk dat je regelmatig voor controle bij de oogarts komt. Zo kan je voorkomen dat je ongemerkt toch schade aan je oog oploopt.
Poly-articulaire JIA
Bij deze vorm van JIA heb je 5 of meer ontstoken gewrichten. Het gaat vaak (ook) om de kleine gewrichten van je handen en je voeten. Je krijgt bij deze vorm van JIA geen klachten aan je organen.
Bij deze vorm van JIA heb je twee soorten:
- de reumafactor (RF) is niet in je bloed te vinden. Dan heet het ‘Reumafactor-negatief’. Van alle kinderen met JIA heeft 15-20% deze vorm.
- de reumafactor (RF) is wel in je bloed te vinden. Dan heet het ‘Reumafactor-positief’. Van alle kinderen met JIA heeft minder dan 5% deze vorm.
De reumafactor-negatieve poly-articulaire JIA komt het vaakste voor en op alle leeftijden.
De reumafactor-positieve poly-articulaire JIA lijkt het meeste op reumatoïde artritis (RA). RA is een veelvoorkomende vorm van reuma bij volwassen mensen. Deze vorm komt niet vaak voor bij kinderen. En als het voorkomt dan komt het meer bij meisjes dan bij jongens voor. De klachten beginnen vaak pas rond je tiende jaar. De gewrichtsontsteking duurt vaak lang en je hebt ernstige klachten.
De ontstekingen beginnen bij poly-articulaire JIA meestal in de kleine gewrichten (vaak aan beide kanten). Je kan ook last krijgen van de grotere gewrichten. Het verloop is lastig te voorspellen. Als de medicijnen goed aanslaan, kan je aandoening helemaal tot rust komen.
Er bestaat een kans op schade aan je gewrichten. De kans daarop is groter als er een positieve reumafactor is. Soms blijf je lang last houden van poly-articulaire JIA, ook op volwassen leeftijd. Dan moet je langdurig medicijnen gebruiken. Het verloop is bij elk kind anders.
Enthesitis gerelateerde JIA
Tussen de 10% en 15% van alle kinderen met JIA heeft deze vorm van jeugdreuma. Deze vorm komt meer bij jongens dan bij meisjes voor. Vooral bij jongens boven de zes jaar. Bij deze vorm zijn de grote gewrichten van je benen ontstoken (oligo-artritis). Ook gaat het samen met ontstekingen van de peesaanhechtingen aan het bot (dit heet ‘enthesis’). Meestal gaat het dan om aanhechtingen van je pezen in en rond je voet, zoals de aanhechting van de achillespees.
Je kan ook een ontsteking krijgen onder in je rug (sacroiliitis) of een oogontsteking.
Bij deze oogontsteking is het voorste deel van het regenboogvlies van het oog ontstoken. Dit heet ‘acute uveïtis anterior’.
Bij deze oogontsteking heb je last van een pijnlijk, rood oog en ben je gevoelig voor licht.
Bij de meeste kinderen met artritis met enthesitis is de erfelijke factor HLA-B27 aanwezig. Als je de eerste klachten na je 16e krijgt, heeft de ziekte een andere naam, namelijk axiale spondyloartritis (de bekendste vorm van axiale spondyloartritis, is de ziekte van Bechterew).
Lees meer over axiale spondyloartritis.
Artritis Psoriatica
Bij deze vorm van JIA kun je naast gewrichtsontstekingen ook last hebben van psoriasis. Psoriasis is een huidaandoening waarbij je last krijgt van roodheid en schilfering van je huid. Het gaat om bepaalde plekken van je huid, zoals de voorkant van je knieën, je ellebogen of je hoofdhuid. De huidklachten zijn er soms voordat je gewrichtsontstekingen krijgt, maar kunnen ook later ontstaan. Ongeveer 4% van alle kinderen met JIA heeft deze vorm van jeugdreuma.
Systemische JIA
Systemische jeugdreuma wordt ook wel de ziekte van Still genoemd. De aandoening komt voornamelijk voor bij jonge kinderen maar ontstaat soms op volwassen leeftijd. In dat geval heet de ziekte adult-onset Still’s disease.
Deze vorm van jeugdreuma komt voor bij minder dan 10% van de kinderen met JIA. Bij deze vorm van JIA heb je vaak meerdere ontstoken gewrichten. Soms zijn er in het begin echter nog geen gewrichtsontstekingen en ontstaan deze pas later.
Bij deze vorm van JIA zijn er naast gewrichtsontstekingen (artritis) ook organen betrokken (dit heet dan: systemische klachten).
Je kan bijvoorbeeld last krijgen van:
- dagelijks piekende koorts (vaak in de namiddag en avond)
- vaak een (zalmkleurige) huiduitslag
- een vergrote lever en milt
- vergrote lymfeklieren
- soms een ontsteking van het longvlies (pleuritis) of het hartzakje (pericarditis).
Als je arts je bloed onderzoekt vindt hij vaak een verhoging van de ontstekingswaardes en ferritine.
Het verloop wisselt nogal. Een deel van de kinderen heeft eenmalig een periode met deze klachten en (met medicijnen) gaat de ziekte over. Bij ongeveer twee derde komt het echter nog een keer terug of houden de klachten lang aan. Het komt op alle leeftijden voor.