NWO en ReumaNederland investeren ruim drie miljoen in vroegtijdige opsporing artrose
Nederland telt op dit moment 1,5 miljoen mensen met artrose. Als we niets doen, zijn dit er in 2040 een miljoen meer. Dat betekent nogal wat voor de samenleving en gezondheidszorg. NWO en ReumaNederland zetten de komende jaren daarom fors in op onderzoek naar vroege opsporing van de ziekte. Aan drie nieuwe, veelbelovende onderzoeksprojecten is een bedrag van 3.1 miljoen euro toegekend. Betrokken bedrijven en maatschappelijke organisaties dragen in totaal ook nog 355.000 euro bij. Dit zijn de onderzoeken die starten.
De komende jaren wordt gewerkt aan:
- Een meetinstrument om gewrichtsschade op te sporen bij sportblessures
- Een snelle echo-methode voor vroege detectie van knieartrose bij de huisarts
- Een screeningstool voor vroege diagnose op basis van voorspellende biomarkers.
1. Opsporen gewrichtsschade bij sportblessures
Dr. J.L. Tol, Amsterdam UMC (Locatie AMC)
De casus van Marco van Basten blijft verbazen: hoe kan een superfitte topsporter door een simpele enkelverstuiking binnen een paar jaar een blijvende handicap oplopen als gevolg van enkelartrose? Van Basten is helaas de enige niet. Hoe kunnen we nu voorkomen dat sportblessures uiteindelijk uitmonden in een chronische kraakbeenziekte?
Binnen het START-project wordt gewerkt aan een nieuw meetinstrument dat direct na een blessure kan aantonen of er schade is in de enkel, en hoe ernstig. In een grootschalige studie willen de onderzoekers bovendien uitzoeken bij welke sporters schade verergert richting artrose.
Met dit instrument en de opgedane kennis kunnen we artrose in de toekomst al gaan behandelen voordat het ziekteproces al te ver gevorderd is.
Titel project: The State of the Cartilage (START)
Medeaanvragers: Amsterdam UMC, Erasmus MC, Hogeschool Amsterdam, Hogeschool Utrecht, LUMC, Twente University
Samenwerkingspartners:Arthrex Inc/USA, Boston University (USA), Erasmus MC, Flevoziekenhuis, NOC-NSF, Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, UMCG
Budget: 991.000 euro
2. Snelle POC-echo met AI bij de huisarts
Dr. R.P.G. Ottenheijm, Universiteit Maastricht
Knie-artrose is vaak lastig te diagnosticeren, vooral bij mensen met vroege of milde symptomen. Het zou mooi zijn als de aandoening al in een eerder stadium door de huisarts kan worden vastgesteld; dat is namelijk de eerste stap voor de meeste mensen met kniepijn.
In dit project wordt gewerkt aan een snelle echomethode voor in de huisartsenpraktijk: POC-echografie. Dit echo-onderzoek wordt door de huisarts zelf uitgevoerd, waarna deze via een applicatie op een smartphone direct kan bepalen of sprake is van een vroege vorm van knie-artrose. De applicatie werkt met kunstmatige intelligentie (AI). Bij deze methode is de diagnose dus direct, waardoor meteen kan worden gestart met behandelen.
POC staat voor point of care. Point-of-care testing (ook wel near-patient testing of bedside testing genoemd) is een methode waarbij de diagnostische test en analyse wordt gedaan tijdens de zorgverlening aan en in de nabijheid van de patiënt.
De POC-echo is een betaalbaar apparaat. De methode elimineert bovendien de afhankelijkheid van de kennis van de echografist en minimaliseert de benodigde training.
Titel: Improving early Detection of KNEE osteoarthritis with AI-driven point-of-care ultrasound: ID-KNEE study
Medeaanvragers: Maastricht University, Radboud UMCSamenwerkingspartners: Ardim Teh Netherlands, Het Beweegkader, Maastricht UMC
Budget: 945.000 euro
3. Screenen op biomarkers voor artrose
Dr. B. Cillero-Pastor, Maastricht University
In dit project worden screeningsmethoden ontwikkeld om eiwitten en microRNA’s in kaart te brengen die bij ziekteprocessen vrijkomen uit gewrichtscellen. Met behulp van AI-technieken worden complexe moleculaire profielen gekoppeld aan zowel vroege als late klinische data. Op deze manier hopen onderzoekers biomarkers voor een vroege diagnose van artrose te vinden; ofwel stoffen die de ziekte al in een zeer vroeg stadium kunnen voorspellen.
Met deze kennis kan vervolgens een screeningstool worden ontwikkeld waarmee de ziekte tijdig kan worden opgespoord.
Daarnaast wordt in dit project bekeken in hoeverre de samenleving en gezondheidszorg welwillend tegenover deze tool kunnen gaan staan.
Titel project: CircBioCare: Circulating epigenetic and protein biomarkers for early OA diagnosis in primary care and patient stratification
Mede-aanvragers: Antwerpen University, Maastricht UMC, Maastricht University, UMC Utrecht
Samenwerkingspartners: Bruker, Instituto de Investigación de Biomedicina de La Coruña (INIBIC), Maastricht UMC, Maastricht University, Olink, Osteoarthritis foundation international (OAFI), RIVM
Budget: 1.475.000 euro
Waarom ReumaNederland onderzoek naar vroege diagnose zo belangrijk vindt
Mensen met beginnende (reuma)klachten moeten zo snel mogelijk een goede diagnose en de juiste zorg krijgen. Zodat ze weten waar ze aan toe zijn en onnodige gezondheidsschade kan worden voorkomen.
ReumaNederland wil dat er voor ieder persoon in toekomst een efficiënt en effectief, gewrichtsbesparend behandelpad mogelijk wordt. Zo kunnen mensen met (het risico op) artrose langer gezond en maatschappelijk actief blijven, waarbij de kwaliteit van leven niet afneemt. Op de lange termijn levert vroegtijdige opsporing een kostenbesparing op, doordat er in de toekomst minder mensen last krijgen van artrose.