Fibromyalgie

Wel bleek uit een onderzoek bij een klein aantal mensen dat mensen met fibromyalgie een verhoogde spierspanning hebben, vergeleken met mensen zonder fibromyalgie. Dit kan mogelijk de spierpijn verklaren. Maar dan blijft de vraag: waar komt die hoge spierspanning door?

Er zijn wel een paar theorieën die de dieper liggende oorzaak van de aandoening proberen te verklaren:

Aansturing vanuit de hersenen

Misschien houdt fibromyalgie verband met de manier waarop de hersenen je spieren aansturen. Normaal gesproken sturen de hersenen samen met bepaalde hormonale klieren je spieren aan. Bij mensen met fibromyalgie zou deze samenwerking verstoord zijn. Waardoor die verstoring zou ontstaan, is onbekend. Het is ook niet duidelijk of deze verstoring een gevolg of een oorzaak is van fibromyalgie.

Prikkels selecteren

Een andere theorie over fibromyalgie is dat het iets te maken heeft met het mechanisme waarmee prikkels uit de buitenwereld gefilterd worden. Bij mensen met fibromyalgie zou dit filter niet goed werken.

Pijnprikkels verwerken

Tot slot zou het ook kunnen zijn dat de verwerking van pijnprikkels bij mensen met fibromyalgie anders verloopt dan bij mensen zonder fibromyalgie.

Hierbij biedt de fibromyalgiescore hulp (zie kopje fibromyalgiescore).

Wanneer aanvullend onderzoek?

Wanneer je arts twijfels heeft over de diagnose, kiest hij voor aanvullend onderzoek. Dit kan bijvoorbeeld een röntgenfoto of een bloedonderzoek zijn. Bij fibromyalgie tonen aanvullende onderzoeken, zoals bloedtests of röntgenfoto’s geen afwijkingen aan.

Wanneer denkt je arts aan fibromyalgie?

Je arts overweegt de diagnose fibromyalgie als:

• je chronische pijnklachten hebt aan je bewegingsapparaat, meestal van je spieren of de aanhechtingen ervan;
• deze plekken zowel boven als onder je taille en zowel links als rechts in je lichaam zitten;
• je last hebt van langdurige klachten zoals bijvoorbeeld vermoeidheid, problemen met je concentratie, wisselende stemmingen, of niet uitgerust wakker worden.

Fibromyalgiescore

De fibromyalgiescore is een optelsom van de pijnscore en de symptoomscore. De fibromyalgiescore kan oplopen van 0 tot 31, afhankelijk van de mate en intensiteit van je klachten. Er wordt in ieder geval gesproken van fibromyalgie als je minstens 12 scoort.

De pijnscore:
Met het meten van de pijnscore bekijkt je arts op welke plekken je pijn ervaren hebt in de afgelopen week. Er zijn negentien gebieden die meedoen in de score. Elk pijnlijk gebied scoort 1 punt. Heb je nergens pijn dan is de pijnscore 0, heb je overal pijn dan is de pijnscore 19.

De symptoomscore:
De symptoomscore brengt de volgende klachten in kaart:

• moeheid
• niet uitgerust wakker worden
• moeite met nadenken en concentreren

Ook hier bekijkt je arts samen met jou je klachten van de afgelopen week. Het scoren gaat hier als volgt:

0 = afwezig
1 = in lichte of milde mate, meestal of periodiek in milde mate
2 = in matige tot aanzienlijke mate: vaak aanwezig en/of van aanzienlijke ernst
3 = in ernstige mate: ingrijpend, continue het leven verstorend

Score extra symptomen:
Verder bekijkt je arts welke extra symptomen je hebt. Dit gaat aan de hand van een lijst met 42 lichamelijke symptomen. De score hiervan is:

0 = geen van deze symptomen
1 = weinig van deze symptomen
2 = aanzienlijk aantal van deze symptomen
3 = veel van deze symptomen

De totale symptoomscore is een optelsom van de score van de ernst van de 3 hoofdsymptomen en de score van de extra symptomen. De score zit tussen de 0 en 12 in.

Wat kan je zelf doen tegen de klachten?

• Je kunt iets tegen de klachten doen door voldoende in beweging te zijn, binnen jouw grenzen. En door beweging en rust af te wisselen. Een oefen- of fysiotherapeut geeft je advies over bewegen en het vinden van de balans met rust.
  Meer informatie over bewegen
• Het helpt vaak om te letten op een regelmatig leven met voldoende slaap. Voldoende slapen kan je helpen te voorkomen dat pijnklachten erger worden.
  Naar tips over slapen
• Aanvullende methodes om te ontspannen kunnen soms helpen. Denk aan yoga of meditatie.
• Ook kan je de zelfmanagementtraining ‘Sterk met pijn’ volgen om te leren beter om te gaan met je klachten. Je vindt deze training bij de FES, de patiëntenvereniging voor mensen met fibromyalgie.
  Naar de zelfmanagementtraining Sterk met pijn

Medicijnen

Er zijn geen medicijnen tegen fibromyalgie. Je arts schrijft je soms wel medicijnen voor tegen je klachten. Veel gebruikte medicijnen zijn:

• Paracetamol
• Paracetamol met codeïne
  Als je dit medicijn gebruikt dan heb je kans op verstopping en een verminderd reactievermogen.
  Codeïne is een opioïde. Opioïden worden niet vaak voorgeschreven.
• Tramadol
  Dit medicijn heeft een sterke pijnstillende werking. De belangrijkste bijwerkingen zijn sufheid en verstopping. Ook tramadol is een opioïde. Opioïden worden niet vaak voorgeschreven.
  Lees meer over opioïden
• Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s).
  Lees meer over NSAID’s

Overige medicijnen

• Amitriptyline
  Dit is van oorsprong een medicijn tegen depressies. Maar artsen schrijven het ook voor bij pijn door fibromyalgie. Je krijgt bij fibromyalgie een lagere dosering dan bij de behandeling van een depressie. Amitriptyline vermindert de pijn, maar het kan soms wel enkele weken duren voordat het zijn beste werk doet. Het helpt vaak ook tegen (door)slaapproblemen bij fibromyalgie. Bijwerkingen zijn onder andere een droge mond, verstopping, verwardheid en sufheid.
• Slaap- of kalmeringsmiddelen
  Dit zijn medicijnen uit de groep benzodiazepinen. De middelen uit deze groep werken spierontspannend, rustgevend en maken suf. Gebruik slaap- en kalmeringsmiddelen zo kort mogelijk. Als je het medicijn langer gebruikt, went je lichaam te veel aan het middel. Je wordt er dan afhankelijk van. Ook kun je last krijgen van bijwerkingen zoals sufheid, verminderd reactievermogen en een grotere eetlust.

Let op! Als je zonder recept medicijnen wilt kopen bij de drogist of apotheek, overleg dan altijd eerst met je huisarts.

Behandelaars

Voor de behandeling van fibromyalgie kom je bij je huisarts. Soms worden mensen met fibromyalgie door de huisarts toch naar een reumatoloog verwezen om een andere verklaring voor de klachten uit te sluiten. Maar meestal zijn je klachten zo duidelijk dat dit niet nodig is.

Revalidatieprogramma

Als de klachten ernstig zijn, krijg je soms een verwijzing voor een revalidatieprogramma. Tijdens zo’n programma krijg je begeleiding en advies van verschillende behandelaars die je helpen makkelijker met fibromyalgie om te gaan. Bijvoorbeeld de fysiotherapeut, de revalidatiearts, de psycholoog of maatschappelijk werker.
Lees meer over verschillende behandelaars

Aanvullende behandelingen

Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen. Soms merken mensen met reuma hiervan een positief effect. Overleg altijd eerst met je arts voordat je met een alternatieve behandeling begint omdat die bijwerkingen kan geven of een wisselwerking kan hebben met de medicijnen die je gebruikt.
Lees meer over alternatieve behandelingen