Opioïden
In het kort:
- De arts kan het medicijn voorschrijven na een operatie, of als andere pijnstillers niet helpen.
- Voorbeelden van opioïden zijn tramadol, morfine, oxycodon en fentanyl.
- De arts schrijft de laagst mogelijke dosis voor, voor de kortst mogelijke tijd.
- Langdurig gebruik kan leiden tot gewenning en risico op verslaving.
- Vaak voorkomende bijwerkingen zijn verstopping, overgeven, misselijkheid, sufheid, droge mond en jeuk.
- Overleg met je arts over autorijden of het besturen van andere voertuigen.
Wat zijn opioïden?
Opioïden zijn medicijnen die heel goed helpen tegen heftige pijn. Je kunt ze krijgen als pillen, capsules, zetpillen, zuigtabletten of pleisters.
Voorbeelden van deze pijnstillers zijn tramadol, morfine, oxycodon en fentanyl.
Hoe werken opioïden?
Opioïden helpen je om minder pijn te voelen. Maar ze hebben geen effect op ontstekingen en helpen meestal niet bij pijn van de zenuwen. Behalve tramadol, dat medicijn kan soms wel helpen bij zenuwpijn.
Er zijn verschillende soorten opioïden. Ze verschillen in hoe lang en hoe snel ze werken. Sommige werken kort, andere lang, en sommige werken sneller dan andere. Ze zijn voornamelijk bedoeld voor kort gebruik, zoals na een operatie.
Je lichaam kan gewend raken aan deze medicijnen. Dat is normaal. Maar je moet niet zelf beslissen om meer te gebruiken of vaker. Overleg altijd eerst met je arts.
Wanneer krijg je een opioïde bij reuma?
Krijg je een operatie vanwege reuma of artrose en heb je daardoor veel pijn? Dan kun je soms een opioïde krijgen.
Als je langere tijd veel pijn hebt van de reuma, begin je vaak eerst met paracetamol. Soms in een hoge dosis. Als paracetamol niet genoeg helpt, probeer je een ontstekingsremmende pijnstiller. Bij ontstekingsreuma begin je misschien direct daarmee.
Als deze pijnstillers niet helpen of je kunt ze niet gebruiken door bijwerkingen, dan is een opioïde een optie voor erge pijn. Maar het is meestal niet goed om opioïden lang te gebruiken.
Video over pijnstillers:
Deze video kun je alleen bekijken als je de cookies accepteert. Meer informatie over cookies
Welke dosis en hoe lang?
Je arts kiest de laagste dosis opioïden die werkt, voor een zo kort mogelijke tijd. Soms moet je ze langer gebruiken. Dan is het heel belangrijk om vaak met je arts te overleggen. Ook over of en hoe je kunt stoppen met de opioïden.
Werkt het medicijn niet meer goed tegen de pijn? Bespreek dit met je dokter.
Bijwerkingen van opioïden
Opioïden kunnen bijwerkingen geven. Deze zijn meestal hetzelfde voor de verschillende opioïden. Lees altijd goed de bijsluiter. Zo weet je welke bijwerkingen je kunt verwachten. Niet iedereen krijgt last van alle bijwerkingen.
Veelvoorkomende bijwerkingen zijn:
- Verstopping van je darmen. Hiervoor kan de arts je een laxeermiddel voorschrijven. Ook helpt het om vezelrijk te eten.
- Overgeven en misselijkheid.
- Sufheid of duizeligheid, wat je reactievermogen kan verminderen.
- Droge mond.
- Jeuk.
Heb je een vraag over je bijwerking? Bespreek het met je arts of vraag het aan je apotheker.
Let op met het verkeer
Zit je regelmatig op de fiets of scooter, of in de auto of een gehandicaptenvoertuig? En gebruik je een opioïde? Overleg dan met je arts. Die kan je adviseren over wat je wel en niet mag in het verkeer.
Voor meer informatie over jouw medicijn en veilig rijden, kun je kijken op de websites rij veilig met medicijnen.
Gebruik je morfine? Let op! Er speciale regels van de overheid voor rijden in het verkeer. Op de website van de Rijksoverheid lees je meer over deze regels, verkeerscontroles en wanneer je strafbaar bent.
Voorkom verslaving van opioïden
Als je lange tijd opioïden gebruikt, raakt je lichaam hieraan gewend. Dit heet 'gewenning'. Zelf meer of vaker je medicijn nemen kan het risico op een verslaving vergroten.
Merk je dat je opioïden vaker gebruikt om je fijn te voelen en niet alleen tegen de pijn? Praat dan met je arts. Samen kunnen jullie bespreken hoe je kunt voorkomen dat je verslaafd raakt.
In gesprek met je arts over opioïden
Wanneer je een opioïde gebruikt, is het verstandig om regelmatig met je arts te praten. Dit kun je samen bespreken:
- Of je autorijdt, of een ander voertuig bestuurt en hoe dat gaat.
- Als je nog steeds pijn hebt, ook al gebruik je je medicijn.
- Als je het medicijn vaker gebruikt, of juist niet of minder hebt genomen.
- Wanneer je de dosis van je medicijn wilt verminderen of verhogen.
- Het gebruik van andere pijnstillers. Ook die je zonder recept in de drogist koopt.
- Wanneer je veel last hebt van bijwerkingen.