Elke inspanning overweegt hij nu zorgvuldig: is het de pijn en de vermoeidheid waard? Pinkpop met vrienden moet hij dit jaar voor het eerst laten schieten, want de terugslag van zo’n weekend is groot. Het overslaan van een festival ervaren zijn vrienden als ingrijpend. ‘Nu moet het wel erg slecht gaan met Sjoerd, denken ze dan.’

Door zijn levensjaren is hij wijzer geworden. Hij luistert naar zijn lichaam, iets wat hij moest leren: ‘reuma is iets anders dan spierpijn.’ Vroeger zou hij het vertikken om in een rolstoel te gaan zitten. ‘Nu weet ik hoe mijn rijdende stoel m’n pijn verlicht.’

‘Ik probeer dagelijks rond een uurtje of drie letterlijk en figuurlijk de luiken dicht te doen. Door een powernap laad ik weer op. Zo kan ik alle activiteiten op een dag goed volhouden en kan ik ’s avonds helpen bij de hockeytraining van mijn zoon.’

‘Als reumapatiënt wil je volwaardig meedoen in de maatschappij, die niet altijd door heeft dat jij daar een extra inspanning voor moet leveren. Daar mag best meer begrip voor komen.’ Sjoerd geeft daarom niet op. Wat geef jij?