Chondrocalcinose

Pyrofosfaat is een afbraakproduct van alle kraakbeencellen. Als deze kraakbeencellen erg zwaar belast zijn geweest, komen er meer van dergelijke kristallen vrij door een verhoogde stofwisseling van die kraakbeencellen.

Veel oudere mensen hebben kleine hoeveelheden van kalkophopingen in het kraakbeen van een gewricht.

Als je afweersysteem ze plotseling ontdekt kun je heftige gewrichtsonstekingen krijgen.

Oorzaken van chondrocalcinose

Het risico op chondrocalcinose is groter naarmate je ouder wordt. De eerste klachten van chondrocalcinose treden meestal op na je 65ste levensjaar. Soms ook voor deze leeftijd, bijvoorbeeld na zware belasting, zoals veel springen, in bijvoorbeeld je knie of enkel.

Soms krijg je chondrocalcinose op jongere leeftijd. In dat geval spelen er vaak erfelijke factoren mee.

Andere oorzaken van chondrocalcinose kunnen zijn:

• een stofwisselingsziekte zoals een te snel werkende bijschildklier
• een te laag magnesiumgehalte in je bloed (syndroom van Gitelman/Bartter)
• ijzerstapelingsziekte

Acute aanvallen bij chondrocalcinose krijg je meestal na een ernstige griep/infectieziekte, een ingrijpende operatie of een stressvolle gebeurtenis.

Plotselinge (acute) vorm

Als je een acute aanval krijgt, raakt het gewricht plotseling heftig ontstoken. Je gewricht:

• doet veel pijn
• wordt dikker
• voelt warm aan
• kun je minder goed bewegen

De huid rondom je gewricht is vaak warm en rood.

Een aanval is meestal binnen 12 tot 36 uur op zijn hoogtepunt en kan een paar dagen tot weken duren. Meestal ontstaat een aanval in één gewricht zoals je knie, je pols, je enkel of je schouder. Zo’n eenmalige aanval beschadigt je gewricht niet, wel als deze vaker optreedt. Soms heb je ook koorts bij zo’ n aanval.

Lang aanhoudende (chronische) vorm

De aanvallen kunnen vaker terugkomen, langer duren en zich uitbreiden naar andere gewrichten. Er ontstaat dan een chronische ontsteking van de gewrichten.

Zo’n chronische ontsteking kan je gewrichten wél beschadigen. Je krijgt dan steeds vaker last van pijnlijke, stijve en gezwollen gewrichten.

Meestal krijg je last van de grote gewrichten, zoals je pols, je knie of je schouder. Maar een ontsteking kan in elk gewricht van je lichaam ontstaan en zich geleidelijk uitbreiden.

Vocht uit je gewricht halen

Om zeker te zijn van de diagnose zuigt je arts met een naald wat vocht uit een ontstoken gewricht. Dit voelt ongeveer hetzelfde alsof er bloed wordt geprikt. Onder een speciale microscoop zijn de kalkrijke pyrofosfaatkristallen duidelijk zichtbaar.

Röntgenfoto’s

Het is mogelijk dat je arts röntgenfoto’s van de ontstoken gewrichten laat maken. Op röntgenfoto’s zijn eventuele kalkrijke kristallen goed te zien. Ook zie je de kristallen soms met een echografie als weerspiegelingen in het kraakbeen.

Bloedonderzoek

Je arts laat meestal ook je bloed onderzoeken om andere reumatische aandoeningen uit te sluiten. Ook kan hij op deze manier onderzoeken of je misschien een stofwisselingsziekte hebt die chondrocalcinose veroorzaakt. Je arts kan ook onderzoeken of je misschien een andere vorm van reuma hebt, zoals reumatoïde artritis.

Als je meerdere aanvallen krijgt en deze steeds langer gaan duren, kunnen je gewrichten beschadigd raken. Ook is het mogelijk dat de ontstekingen zich uitbreiden naar andere gewrichten in je lichaam. De aandoening gaat dan over in een chronische vorm van chondrocalcinose.

De verschillende medicijnen vullen elkaar vaak aan. Welk middel je arts voorschrijft, hangt af van je klachten.

• NSAID’s: Bij de behandeling van een (eerste) aanval van chondrocalcinose schrijft je arts meestal een ontstekingsremmende pijnstiller (NSAID) voor.
• Corticosteroïden: Naast een ontstekingsremmende pijnstiller krijg je ook wel een corticosteroïd (prednison) voorgeschreven. Corticosteroïden remmen de ontstekingen goed en snel.
• Colchicine: Dit is een medicijn om gewrichtsontstekingen af te remmen en te voorkomen. Colchicine wordt al heel lang gebruikt en is een veel gebruikt medicijn bij chondrocalcinose. Je arts bepaalt hoe lang je colchicine moet gebruiken.
• Interleukine 1 remmers (biologische medicijnen): Deze medicijnen zijn voor chondrocalcinose nog niet in grote patiëntengroepen onderzocht. Daarom worden deze niet vergoed bij chondrocalcinose. Uit ervaring blijkt dat deze medicijnen vaak wel goed werken.

Behandelaars

Voor de behandeling van chondrocalcinose kom je eerst bij je huisarts en daarna bij een specialist. Vaak is dit een reumatoloog. Soms lig je met onbegrepen koorts in het ziekenhuis.  Als je vaker een aanval hebt gehad, is het verstandig een verwijzing te vragen naar een reumatoloog.

Lees meer over verschillende behandelaars

Aanvullende behandelingen

Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen. Soms merken mensen met een reumatische aandoening hiervan een positief effect. Overleg altijd eerst met je arts voordat je met een alternatieve behandeling begint omdat die bijwerkingen kan geven of een wisselwerking kan hebben met de medicijnen die je gebruikt.