Wat is artritis psoriatica?

Artritis psoriatica is een vorm van ontstekingsreuma waarbij je tegelijk ook de huidziekte psoriasis hebt. Je kunt dus klachten aan je huid hebben én klachten door gewrichtsontstekingen.

Bekijk hieronder een filmpje van behandelcentrum Reade over artritis psoriatica:

Gewrichtsontstekingen

Bij artritis psoriatica heb je meestal last van gewrichtsontstekingen in de gewrichten van je armen of benen. Bijvoorbeeld in je handen, voeten, ellebogen of knieën.

De ontsteking kan ook onder in je rug zitten, in je bekken, of op de plek waar je ribben aan je borstkas vastzitten.

Soms komen ontstekingen in je vingers of tenen voor in de vorm van zwellingen. Je vingers en tenen zien er dan als een ‘worst’ uit, daarom worden dit ‘worstvingers’ of ‘worsttenen’ genoemd. Het medische woord hiervoor is dactylitis.

Ook in de peesaanhechtingen komen ontstekingen voor, bijvoorbeeld in de achillespees.

Psoriasis

Psoriasis is een huidziekte. De bekendste vorm is psoriasis vulgaris.

Als je dat hebt, wordt je huid op sommige plekken rood en gaat sterk schilferen. Meestal gaat het om de huid aan de buitenkant van je ellebogen en knieën, je hoofdhuid (beginnend bij de haargrens) en je huidplooien. Psoriasis komt soms ook voor bij je navel, bilnaad en op je handpalmen en voetzolen.

Er is ook een vorm van psoriasis (psoriasis unguum) waarbij je putjes in je nagels en bruine verkleuringen onder je nagel krijgt.

Spondyloartritis

Artritis psoriatica is een vorm van perifere spondyloartritis.

Spondyloartritis is een groepsnaam voor een aantal vormen van reuma. Er zijn twee soorten spondyloartritis:

  • axiale spondyloartritis (axiale SpA)
  • perifere spondyloartritis (perifere SpA)

Bij perifere spondyloartritis raken vooral de grote gewrichten in je armen of benen ontstoken, zoals bij artritis psoriatica.

Bij axiale spondyloartritis heb je vooral klachten aan je bekken en je wervelkolom. De ziekte van Bechterew is de bekendste vorm van axiale spondyloartritis.

Spondyloartritis komt vaker voor binnen sommige families en bij mensen die drager zijn van het gen HLA-B27. Daarom wordt aangenomen dat erfelijke aanleg een rol speelt bij het krijgen van spondyloartritis.

Wie krijgt artritis psoriatica?

Artritis psoriatica komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. De aandoening begint meestal tussen je 20e en 30e levensjaar, maar kan ook op een andere leeftijd ontstaan. Meestal begint artritis psoriatica met psoriasis.

Artritis psoriatica is een auto-immuunaandoening.
Bij een auto-immuunaandoening slaat je afweersysteem als het ware ‘op hol’ waardoor je afweersysteem denkt dat goede (lichaamseigen) cellen kwade indringers zijn. Je afweersysteem wil die indringers verdrijven. Hierdoor komen bepaalde stoffen vrij. En daardoor ontstaan ontstekingen in je gewrichten, pezen, spieren of organen. Je immuunsysteem keert zich als het ware tegen je eigen lichaam.

Hoe artritis psoriatica ontstaat is nog niet duidelijk.

Wel weten we dat artritis psoriatica vaker voorkomt bij meerdere leden uit een familie. Als je artritis psoriatica hebt, is het mogelijk dat je kinderen het ook krijgen maar dit hoeft niet. Er zijn namelijk ook mensen met een genetische aanleg voor artritis psoriatica die de aandoening niet krijgen.

Naast huidklachten heb je bij artritis psoriatica last van gewrichtsontstekingen. Meestal ontstaan die in gewrichten van je armen of benen.

Bij een gewrichtsontsteking heb je de volgende klachten. Je gewricht:

  • doet pijn
  • is gezwollen
  • is stijf
  • voelt warm aan
  • kun je minder goed bewegen

Vermoeidheid

Veel mensen die een auto-immuunaandoening als artritis psoriatica hebben, hebben last van vermoeidheid. Vaak zijn er verschillende factoren die de vermoeidheid veroorzaken en in stand houden. Zo kan vermoeidheid een direct gevolg van de ziekte zijn, maar ook een bijwerking van de medicijnen die je gebruikt. Ook kan pijn je ’s nachts uit je slaap houden, waardoor je overdag moe bent.

Meer lezen over vermoeidheid bij reuma

Andere klachten

Naast klachten aan je huid en je gewrichten kun je last hebben van andere klachten. Voorbeelden hiervan zijn:

  • oogontsteking (uveïtis)
  • ontsteking van de pezen of peesaanhechtingen, voornamelijk van de achillespees
  • opgezette en ontstoken vingers of tenen (ook wel worstvingers/worsttenen of dactylitis genoemd)

Je arts baseert de diagnose meestal op jouw klachten, het lichamelijk onderzoek en het bloedonderzoek.

Bij het lichamelijk onderzoek kijkt je arts naar ontstekingsverschijnselen aan je gewrichten en pezen. Ook let je arts op de beweeglijkheid van je bekken, heupen en rug. Je arts zal ook  je ogen, huid en nagels willen bekijken.

Meestal laat je arts je bloed onderzoeken. Met het bloedonderzoek wil je arts weten of er ontstekingswaarden in je bloed aanwezig zijn en of de erfelijke factor HLA-B27 aanwezig is. De aanwezigheid van HLA-B27 zegt niet alles omdat deze factor ook voorkomt bij mensen die geen last van deze aandoening hebben. Maar als de arts bij jou HLA-B27 aantreft in het bloed, kan dat helpen om de diagnose met zekerheid te stellen. Vaak worden ook de reumafactor en anti-CCP antilichamen bekeken bij het bloedonderzoek. Dit helpt om het onderscheid tussen artritis psoriatica en reumatoïde artritis duidelijk te krijgen.
Lees meer over bloedwaarden

Aanvullend onderzoek

Daarnaast doet je arts vaak aanvullend onderzoek. Hij laat een of meerdere röntgenfoto’s maken om te kijken of er afwijkingen aan de gewrichten in je armen of benen zichtbaar zijn.

Meestal wisselen periodes waarin je veel klachten hebt zich af met periodes waarin de aandoening uit zichzelf rustiger wordt.

Er is geen samenhang tussen de huidklachten en de gewrichtsklachten.

Medicijnen helpen ook om je klachten te verminderen.

Heel soms hebben mensen met artritis psoriatica langdurig last van ontstoken gewrichten.

Medicijnen

Medicijnen spelen een belangrijke rol om je gewrichtsontstekingen te behandelen. Veel gebruikte medicijnen bij artritis psoriatica zijn:

  • ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s)
  • klassieke reumaremmers (csDmards)
  • biologische medicijnen (bDmards)
  • tsDmards waaronder JAK remmers
  • corticosteroïden

Lees meer over de verschillende soorten medicijnen

Lees meer over je specifieke medicijn

Behandelaars

Voor de behandeling van artritis psoriatica kom je meestal bij een reumatoloog en een dermatoloog (huidarts).

De reumaverpleegkundige geeft je meestal een aanvullende uitleg over je aandoening en behandeling.
Lees meer over verschillende behandelaars

Aanvullende behandelingen

Het is goed om, ondanks je gewrichtsklachten, in beweging te blijven. Daarmee voorkom je dat je spieren en gewrichten verder verzwakken en stabiliteit verliezen.

Een fysiotherapeut of oefentherapeut kan je helpen om te blijven bewegen en om met je pijnklachten om te gaan. Hij geeft bijvoorbeeld advies welke oefeningen je kan doen om je gewrichten soepel te houden en je spieren te versterken. Ook begeleidt hij je bij het vinden van een balans tussen bewegen en rust.

Naast bewegen is het belangrijk om gezond en gevarieerd te eten, met veel groenten en fruit. Er bestaat niet een speciaal dieet waarvan is aangetoond dat het werkt bij artritis psoriatica.

Probeer een gezond gewicht te houden. Met een gezond gewicht heb je minder risico op gewrichtsproblemen en op hart- en vaatziektes.

Meer lezen over:

Bewegen bij reuma

Voeding bij reuma

Alternatieve behandelingen

Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen.

Soms volgen mensen met artritis psoriatica een reumakuur en bij een aantal mensen heeft dat een positief effect.

Soms merken mensen met een reumatische aandoening een positief effect van alternatieve behandelingen. Overleg altijd eerst met je arts voordat je met een alternatieve behandeling begint omdat die bijwerkingen kan geven of een wisselwerking kan hebben met de medicijnen die je gebruikt.
Lees meer over alternatieve behandelingen

Meer informatie

Heb je vragen? Stel deze aan je dermatoloog, reumatoloog of huisarts.

Wil je weten waar je in het dagelijks leven tegenaan kunt lopen en hoe je daarmee kan omgaan als je deze aandoening hebt?
Lees meer over leven met reuma

Heb je niet de informatie gevonden die je zocht?
Kijk bij de veelgestelde vragen over reuma

Huidfonds
Website: huidfonds.nl

Psoriasispatiënten Nederland (PN)
Website: www.psoriasispatientennederland.nl

De medische informatie op deze site wordt samengesteld en actueel gehouden door ReumaNederland, de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR), de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) en de Nederlandse Health Professionals Reumatologie (NHPR).