Wat is artritis bij darmziekten?

Als je een ontstekingsziekte van je darmen hebt, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, kan je gewrichtsontstekingen krijgen. Deze darmaandoeningen noemen we ook wel ‘Inflammatory Bowel Disease’ of afgekort ‘IBD’.

Heb je artritis bij darmziekten, dan raken hierbij de gewrichten van je armen (schouders, ellebogen, polsen en handen) en/of je benen (knieën, enkels en voeten) ontstoken. Je kan ook last krijgen van ontstekingen aan de gewrichten van je bekken en je rug.

Spondyloartritis

Artritis bij een darmziekte is een vorm van perifere spondyloartritis.

Spondyloartritis is een groepsnaam voor een aantal vormen van reuma. Er zijn twee soorten spondyloartritis:

  • axiale spondyloartritis (axiale SpA)
  • perifere spondyloartritis (perifere SpA)

Bij perifere spondyloartritis raken vooral de grote gewrichten in je armen of benen ontstoken. Bij artritis bij een darmziekte is dit meestal het geval.

Bij axiale spondyloartritis heb je vooral klachten aan je bekken en je wervelkolom. De ziekte van Bechterew is de bekendste vorm van axiale spondyloartritis.

Wie krijgt artritis bij een darmziekte?

Artritis bij een darmziekte komt voor bij kinderen en volwassenen. Het komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. De aandoening is soms lastig vast te stellen. Er kan namelijk ook sprake zijn van alleen gewrichtspijn (artralgie) zonder artritis, waardoor het minder zichtbaar is.

  • Hoe ontstaat artritis bij darmziekten?

    De ontstekingen aan je gewrichten ontstaan, net als de ontstekingen in je darmen, doordat je immuunsysteem in de war raakt. Je immuunsysteem ziet normale  (lichaamseigen) cellen als indringers en valt deze cellen aan. Je immuunsysteem keert zich als het ware tegen je eigen lichaam. Hierdoor komen antistoffen vrij die ontstekingen veroorzaken.

    Dit kan op verschillende plaatsen in je lichaam gebeuren. In gewrichten, pezen, spieren of organen, zoals de darmen. De oorzaak is onbekend. Waarschijnlijk spelen meerdere oorzaken een rol, zoals erfelijke factoren en omgevingsfactoren.

  • Welke klachten heb je bij artritis bij darmziekten?

    Vaak heb je last van ontstekingen in de gewrichten van je armen of benen. Bij een gewrichtsontsteking heb je de volgende klachten aan je gewricht.

     Je gewricht:

    • is pijnlijk
    • is gezwollen
    • is stijf
    • kun je minder goed bewegen

    Ontstekingen in de gewrichten van je bekken of je wervelkolom veroorzaken vooral pijn en stijfheid rond je heupen, je bilstreek en laag in je rug.

    Soms treden de klachten hoger in de rug op, in je nek of in je borstkas. Je kunt je dan wat benauwd voelen en diep inademen is soms pijnlijk.

    Andere klachten

    Naast klachten aan je darmen en je gewrichten kun je last hebben van andere klachten. Voorbeelden hiervan zijn:

    • oogontsteking (uveïtis)
    • huidklachten of klachten aan de nagels, zoals psoriasis
    • kleine zweertjes (aften) in je mond
    • botontkalking (osteoporose)
    • ontsteking van de pezen of peesaanhechtingen, vooral van de achillespees
    • vermoeidheid
  • Hoe wordt de diagnose artritis bij darmziekten gesteld?

    Je arts stelt de diagnose op basis van de klachten die je hebt, het lichamelijk onderzoek en het bloedonderzoek.

    Bij het lichamelijk onderzoek kijkt je arts naar ontstekingsverschijnselen aan je gewrichten en de beweeglijkheid van je bekken, heupen en rug. Ook bekijkt je arts je pezen, ogen en huid.

    Bij het bloedonderzoek kijkt je arts of er ontstekingswaarden in je bloed aanwezig zijn en de erfelijke factor HLA-B27.

    HLA B-27

    De aanwezigheid van HLA-B27 zegt niet alles omdat deze factor ook voorkomt bij mensen die geen last van deze aandoening hebben. De aanwezigheid van HLA-B27 in je bloed, kan wel meer zekerheid geven bij het stellen van de diagnose.
    Lees meer over bloedonderzoek

    Aanvullend onderzoek

    Daarnaast doet je arts vaak aanvullend onderzoek. Hij of zij laat een of meerdere röntgenfoto’s maken om te kijken of er afwijkingen aan de gewrichten in je armen of benen zichtbaar zijn.

    Zijn er ontstekingen in je wervelkolom of je bekken dan laat je arts röntgenfoto’s maken van je hele wervelkolom om te zien of er afwijkingen zichtbaar zijn.

  • Hoe verloopt artritis bij darmziekten?

    Artritis bij een darmziekte verloopt bij iedereen anders. Vaak wisselen periodes waarin je meer klachten hebt, zich af met periodes waarin je minder klachten hebt. Een actieve periode waarin je darmziekte opspeelt, gaat vaak samen met een periode met gewrichtsontstekingen.

  • Welke behandelingen kunnen je helpen?

    Medicijnen

    Medicijnen spelen een belangrijke rol in het verminderen van je gewrichtsontstekingen.

    Veel gebruikte medicijnen bij artritis bij een darmziekte zijn:

    • ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s)
    • klassieke reumaremmers (csDmards)
    • biologische medicijnen (bDmards)
    • tsDmards waaronder JAK remmers
    • corticosteroïden

    Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s)  kunnen maag- en darmklachten geven. Daarom zal je arts terughoudend zijn om deze voor te schrijven.
    Lees meer over de verschillende soorten medicijnen

    Lees meer over je specifieke medicijn

    Behandelaars

    Voor de behandeling van artritis bij darmziekten kom je meestal bij een reumatoloog én een MDL-arts (Maag, Darm en Leverarts). Een MDL-arts is een arts die zich heeft gespecialiseerd in het vaststellen en behandelen van ziekten aan de spijsverteringsorganen (de organen die je eten verwerken). Een reumatoloog is de specialist op het gebied van reumatische aandoeningen en behandelt je gewrichtsontstekingen.
    Lees meer over verschillende behandelaars

    Aanvullende behandelingen

    Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen maar voor de meeste behandelingen is er geen wetenschappelijk bewijs dat het werkt. Alternatieve behandelingen kunnen ook bijwerkingen geven.

    Soms merken mensen met een reumatische aandoening een positief effect als ze een alternatieve behandeling proberen.

    Overleg altijd eerst met je arts voordat je met een alternatieve behandeling begint omdat die bijwerkingen kan geven of een wisselwerking kan hebben met de medicijnen die je gebruikt.
    Lees meer over alternatieve behandelingen

De medische informatie op deze site wordt samengesteld en actueel gehouden door ReumaNederland, de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR), de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) en de Nederlandse Health Professionals Reumatologie (NHPR).