Wat is acuut reuma?

Acuut reuma ontstaat na een infectie met een bepaalde bacterie. Een bacterie is een kleine ziekteverwekker die je met een microscoop kan zien. Er bestaan verschillende soorten bacteriën. Bij acuut reuma gaat het om een bepaald soort bacterie: een streptokok, uit de groep-A-streptokokken.

Deze bacterie komt veel voor en zorgt vaak voor keelinfecties.

Je krijgt bij acuut reuma vaak hoge koorts en gewrichtsklachten. Opvallend is dat de gewrichtsklachten verspringen: je hebt steeds last van een ander gewricht. Meestal is dat je knie, je elleboog, je enkel of je pols.

Daarnaast krijg je soms last van andere klachten zoals ontstekingen van het hart, huidklachten of onwillekeurige bewegingen van je armen, je benen of je gezicht.

Acuut reuma komt in westerse landen bijna niet meer voor. Dit komt door het gebruik van antibiotica, een goede hygiëne en betere voeding.

Als acuut reuma toch voorkomt, dan is dat vooral bij kinderen tussen de 4 en 18 jaar, meestal rond het 8e jaar.

Als reactie op de infectie valt je immuunsysteem je eigen weefsels aan. Eigenlijk is dit een ‘verkeerde’ reactie van het immuunsysteem. Acuut reuma valt daarom onder de auto-immuunziekten.

Twee tot vier weken na een keelontsteking kun je acuut reuma krijgen. Je hebt meestal last van:

  • Koorts
  • Pijnlijke en/of ontstoken gewrichten. Je hebt elke keer last van een ander gewricht
  • Hartklachten en hartafwijkingen. Zoals:
    een ontsteking van de hartklep (endocarditis)
    een ontsteking van de hartspier (myocarditis)
    een ontsteking van het hartzakje (pericarditis)

Soms krijg je last van de volgende klachten:

  • Afwijkingen aan je zenuwstelsel. Dit merk je aan zwakke spieren en ongecontroleerde bewegingen van je armen, benen en gezicht.
  • Huiduitslag op je romp, bovenarmen en bovenbenen. Ook kun je last krijgen van onderhuidse knobbeltjes aan de strekzijde van je gewrichten.

Het is lastig om de diagnose acuut reuma te stellen. Dat komt doordat de ziekte erg lijkt op andere aandoeningen. Je arts zal je lichamelijk willen onderzoeken om te weten te komen wat er aan de hand is. Ook laat de arts meestal aanvullend onderzoek doen:

  • Bloedonderzoek: In het bloed zijn vaak verhoogde ontstekingswaarden te zien en meestal kan je in het bloed ook een reactie op de streptokokkeninfectie zien.
  • Een elektrocardiogram (ECG) en een echo van het hart: hierop kunnen afwijkingen van het hart te zien zijn.

Acuut reuma verloopt vaak in aanvallen. Je kunt dus meerdere keren achter elkaar acuut reuma krijgen. De gewrichtsontstekingen genezen meestal zonder blijvende gevolgen. Als acuut reuma niet wordt behandeld, geneest het meestal spontaan binnen ongeveer 5 maanden.

Wel kan de ziekte blijvende hartbeschadigingen veroorzaken. Als bijvoorbeeld je hartklep beschadigt, kan deze niet meer goed sluiten. Daardoor is het mogelijk dat je op latere leeftijd last krijgt van hartritmestoornissen en hartfalen. Als de afwijking ernstig is, heb je vaak een operatie  nodig.

Medicijnen

Je krijgt meestal een medicijn tegen bacteriën (antibiotica) voorgeschreven om de infectie in je keel te bestrijden. Dit medicijn krijg je ook als je geen keelklachten meer hebt.

Voor de gewrichtspijn en/of gewrichtsontsteking krijg je meestal een ontstekingsremmende pijnstiller (NSAID) voorgeschreven.

Als er andere organen aangetast zijn (zoals het hart), krijg je daarnaast vaak andere medicijnen voorgeschreven. Vertel altijd aan je arts welke medicijnen je slikt zodat er een goede keuze gemaakt kan worden tussen de verschillende pijnstillers die in jouw situatie de beste oplossing zijn.

Lees meer over NSAID’s

Nieuwe aanvallen voorkomen

Na je eerste aanval van acuut reuma kunnen je klachten zich herhalen. Het is dus heel belangrijk om nieuwe aanvallen te voorkomen. Bij iedere nieuwe aanval bestaat namelijk het risico op nieuwe hartafwijkingen.

Om zo’n herhaling te voorkomen krijg je iedere maand een dosis antibiotica voorgeschreven. De duur van de behandeling wordt bepaald door het risico op nieuwe aanvallen, maar is meestal langdurig (minimaal 5 jaar).

Bij ingrepen en infecties

Heb je acuut reuma gehad en krijg je een tandheelkundige ingreep, een operatie, griep, of een andere virale of bacteriële infectie van je bovenste luchtwegen? Dan is het van belang dat je extra antibiotica gebruikt, om problemen te voorkomen.

Zijn je hartkleppen beschadigd door acuut reuma, dan krijg je vaak je hele leven lang antibiotica voorgeschreven.

Behandelaars

Voor de behandeling van acuut reuma kom je meestal bij de huisarts, een reumatoloog en/of cardioloog. Daarnaast kom je soms ook bij een reumaverpleegkundige.
Lees meer over deze specialisten

Aanvullende behandelingen

Er bestaan veel soorten alternatieve behandelingen. Soms merken mensen met een reumatische aandoening hiervan een positief effect. Overleg altijd eerst met je arts voordat je met een alternatieve behandeling begint omdat die bijwerkingen kan geven of een wisselwerking kan hebben met de medicijnen die je gebruikt.
Lees meer over alternatieve behandelingen

Meer informatie

Heb je vragen? Stel deze aan je huisarts, reumatoloog of reumaverpleegkundige.

De medische informatie op deze site wordt samengesteld en actueel gehouden door ReumaNederland, de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR), de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) en de Nederlandse Health Professionals Reumatologie (NHPR).