Alternatieve behandelingen

Overleg altijd eerst met je behandelend arts voordat je met een alternatieve behandeling begint. Sommige behandelingen kunnen invloed hebben op je reguliere behandeling. Denk bijvoorbeeld aan bijwerkingen of een wisselwerking tussen jouw medicijnen en voedingssupplementen. Overleg ook of je gewone arts en alternatief behandelaar met elkaar willen overleggen.

Zie een alternatieve behandeling als een aanvulling op je gewone behandeling. Stop dus niet met je reguliere behandeling, anders loop je onnodige gezondheidsrisico’s.

Stop niet met je reguliere behandelingen: je klachten en de  gevolgen van je reuma op de lange termijn kunnen hierdoor verergeren. Alternatieve geneeswijzen zijn een aanvulling op je gewone behandeling. Ze kunnen je gewone behandeling niet vervangen.

Kies een alternatief behandelaar die een beroepsopleiding heeft gevolgd en bij een beroepsorganisatie is aangesloten.

Tijdens het eerste gesprek met je alternatief behandelaar kan je vragen naar de volgende zaken:

–  Is jouw doel haalbaar?
–  Vanaf wanneer moet je het effect kunnen merken
–  Hoe lang duurt de behandeling?
–  Wat zijn de kosten?
–  Wat zijn de risico’s van de behandeling?
–  Welke bijwerkingen kunnen optreden?
–  Welke duidelijke afspraken maken jullie?

Informeer bij je zorgverzekeraar of de behandeling vergoed wordt en onder welke voorwaarden. Zorgverzekeraars vergoeden alternatieve behandelingen vanuit je aanvullende verzekering. Zorgverzekeraars stellen wel eisen aan de vergoeding.

De meeste zorgverzekeraars stellen als eis dat de zorgverlener aangesloten moet zijn bij een beroepsvereniging én minimaal de opleiding medische en/of psychosociale basiskennis moet hebben gevolgd.

Daarnaast verschillen zorgverzekeraars in het vergoeden van de hoeveelheid behandelingen en vergoeden ze niet alle alternatieve geneeswijzen. Kijk dus goed in je polisvoorwaarden of neem contact op met je zorgverzekeraar.

Bedenk allereerst welk doel je wilt bereiken met het volgen van een alternatieve behandeling. Wil je bijvoorbeeld minder moe zijn? Of minder pijn hebben?

Let op: jouw reuma is nog niet te genezen, ook niet met een alternatieve behandeling. Ook al beloven sommige genezers dit wel of lees je dit soms op de verpakking van alternatieve geneesmiddelen.

Het resultaat van een alternatieve behandeling is heel persoonlijk. Van te voren weet je niet of je minder klachten krijgt. Bij sommige mensen is er merkbaar verschil. Omdat ze bijvoorbeeld minder last hebben van stijfheid, vermoeidheid of pijn.

Wees je ervan bewust dat van de meeste alternatieve behandelingen (nog) onvoldoende wetenschappelijk bewijs is dat ze daadwerkelijk helpen. Ook is van veel alternatieve behandelingen niet alles bekend over bijwerkingen of wisselwerkingen met medicijnen die je van je gewone arts krijgt.

Pas dus op met bijwerkingen en wisselwerkingen van alternatieve geneeswijzen en alternatieve medicijnen met reguliere medicijnen. Alternatieve middelen, zoals voedingssupplementen of kruiden, kunnen bijwerkingen en wisselwerkingen met je gewone behandeling geven.

Bespreek dit met je behandelaar, zodat je weet waarvoor je kiest. Vertel het aan je apotheker en je huisarts of specialist als je een alternatief medicijn gaat gebruiken.

Wees kritisch; merk je geen effect, of krijgt je meer klachten? Stop dan met de behandeling.

Spreek met jezelf af op grond waarvan jij beoordeelt of de alternatieve behandeling jou helpt.

Bepaal hoelang je het wilt proberen.  Zo kun je bijvoorbeeld na 3 maanden stoppen om te bekijken of je klachten weer erger worden.  Dan weet je of de behandeling bij je werkt. Het kan ook zijn dat de klachten niet terugkomen. Dat kan komen doordat je klachten vanzelf over zijn gegaan. Dan is het niet raadzaam om toch weer verder te gaan met de alternatieve behandeling.

Het kan zijn dat je ontevreden bent over de behandeling. Bespreek dit in eerste instantie met je behandelaar. Komen jullie er samen niet uit dan heeft elke behandelaar een klachtenprocedure. Meestal gaat dit via de beroepsvereniging waarbij de behandelaar is aangesloten. Of neem contact op met de Klachtencommissie Alternatieve Behandelwijzen (KAB).

Een acupuncturist gaat ervan uit dat je ziek wordt als het evenwicht tussen yin en yang (tegengestelde energieën in je lichaam) is verstoord. Daardoor kan de energie niet goed stromen.

Een acupuncturist plaatst dunne naalden op bepaalde energiebanen in je lichaam om zo het evenwicht tussen yin en yang te herstellen. Hij kan in plaats van naaldjes ook werken met een massage, magneten, warmte en laser.

Homeopathie is een geneeswijze waarbij aandoeningen worden behandeld met middelen (meestal sterke verdunningen) die onverdund bij gezonde mensen verschijnselen veroorzaken die lijken op de verschijnselen van de betreffende ziekte (homoios = gelijk, pathos = lijden of ziekte).

Een homeopaat of homeopathisch arts  zoekt een passend homeopathisch medicijn bij jouw klachten. Homeopathische medicijnen bestaan onder andere uit planten of mineralen die heel sterk verdund zijn. Ze zijn bedoeld om het lichaam te prikkelen zodat het evenwicht in je lichaam weer herstelt en de klachten verminderen.

Er zijn 2 vormen van homeopathie. de klassieke homeopathie en de ‘gewone’ homeopathie.

Klassiek homeopaten kijken niet alleen naar je klachten maar willen ook weten hoe jij als mens in elkaar zit. Met deze informatie zoeken ze het middel dat het beste bij jou past.

‘Gewone’ homepaten kijken alleen naar je klachten en zoeken daar het meest passende middel bij.

Kruiden en planten kun je vers of in gedroogde vorm (bijvoorbeeld als thee of door je eten) gebruiken. Ook zijn er supplementen bij de drogist te koop waar planten- of kruidenextracten inzitten.

Per product kan de samenstelling anders zijn en soms worden er meerdere kruiden in een middel verwerkt.

Sommige mensen ervaren positieve effecten van het gebruik van bepaalde kruiden of planten of supplementen daarvan, ook al is dit meestal niet bewezen in wetenschappelijk onderzoek.

Van veel middelen met kruiden  is onbekend welke bijwerkingen of wisselwerkingen met je medicijnen ze kunnen geven. En vaak is niet aangetoond dat het zou helpen tegen je klachten, al lijkt het  wel op de verpakking te staan.

Het is daarom slim om met je behandelend arts of apotheker te overleggen, voordat je een kruidensupplement gaat proberen.

Je apotheker kan informatie geven over de bij- of wisselwerking van sommige kruidenmiddelen.

Neem zo mogelijk de verpakking van het kruidensupplement mee, zodat de apotheker precies weet over welk product je vragen hebt.

Bekijk ook de animatie van het CBG (College ter Beoordeling van Geneesmiddelen) over de wisselwerking tussen kruiden en medicijnen:

Kurkuma, CBD-olie en gember zijn bekende voorbeelden van kruiden of kruidensupplementen die vaak door mensen met reuma worden geprobeerd.

Lees ook onze veelgestelde vragen over kruiden en planten

Meer informatie?

Vraag het je arts of je apotheker. Of kijk op de website van het CBG (het College te Beoordeling van Geneesmiddelen. Zij geven er informatie over bijwerkingen en wisselwerkingen tussen kruiden en medicijnen. Een voorbeeld is kurkuma. Het wordt vaak gebruikt door mensen met reuma. Maar kurkuma zorgt ervoor dat onstekingsremmers zoals Sulfasalazine, minder goed werken.
Informatie over kruiden en medicijnen van het CBG

Voedingssupplementen zijn alle capsules, tabletten of drankjes die een of meer vitamines, mineralen, of andere stoffen bevatten, die in kleine hoeveelheden ook in onze voeding voorkomen.

Als je gezond en gevarieerd eet, zul je vermoedelijk jouw dagelijkse behoefte aan voedingsstoffen binnenkrijgen.

Supplementen op advies of voorschrift arts:
Bij sommige vormen van reuma schrijft je arts je een vitaminen- of mineralensupplement voor als onderdeel van de behandeling. Of hij geeft je advies om een vitamine of mineraal in de vorm van een supplement te gaan gebruiken.

In dat geval is aangetoond dat je het supplement nodig hebt. Het kan dan bepaalde klachten tegengaan. Of een medicijn beter laten werken of de bijwerkingen ervan verminderen.

Zelf kopen?
Wil je op eigen initiatief een voedingssupplement gaan gebruiken? Bijvoorbeeld omdat het je niet altijd lukt om gezond te eten? Belangrijk is dan om eerst na te gaan óf je wel extra vitaminen en mineralen nodig hebt.

Overleg dit altijd met jouw huisarts of specialist. Je kunt desgewenst ook om een verwijzing naar een diëtist vragen. Die kan goed inschatten of jij voldoende mineralen en vitaminen binnenkrijgt.

De omega-3 vetzuren in vette vis kunnen ontstekingen bij ontstekingsreuma niet tegengaan. Alleen extreem gevaarlijke doseringen zouden dit effect misschien kunnen hebben. Maar dat is af te raden. Je hebt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid nodig omdat dat goed is voor jouw hart en bloedvaten.

Visolie en reuma: veel fabels

Omega-3 in visoliecapsules zou, zo bleek uit wetenschappelijk onderzoek, alleen bij hoge doseringen ontstekingsremmend werken. Dit zou klachten bij verschillende vormen van reuma kunnen verlichten. Dit is tot nu toe vooral onderzocht bij mensen met reumatoïde artritis. Aan deze hoge doseringen zitten echter ook risico’s. Wij raden dat dan ook af. In de normale, aanbevolen dagelijkse dosering zal visolie dan ook niets doen tegen jouw reuma.

Waarom is het tóch goed om vis te eten?

Wel is het belangrijk om 2 keer per week (vette) vis te eten. Dat is namelijk het voedingsadvies van de Gezondheidsraad in Nederland. Je kunt daarmee het risico op hart- en vaatziekten verkleinen. Vette vis maakt zo deel uit van een gezonde leefstijl.

Welke vis bevat omega-3 vetzuren?

Omega-3 vetzuren zit in vette vis zoals makreel, haring, sardientjes en zalm. Verwarm de vis niet te lang want daardoor gaan vetzuren verloren. Gebakken en gefrituurde vis is ook niet aan te raden. Eet je 2 keer per week vette vis? Dan krijg je voldoende vetzuren binnen.

Wanneer hebben visoliecapsules nut?

Als je geen vis lust of het gewoon nooit eet, kan je visoliecapsules overwegen. In deze capsules zitten EPA en DHA, 2 soorten omega-3 vetzuren. Je hebt elke dag 450 milligram omega-3 vetzuren nodig (het totaal van EPA en DHA). Sommige preparaten bevatten ook andere vetzuren.

Overleg met je arts

Overleg met jouw arts voordat je een supplement met visolie gaat gebruiken als je:

• een hart- of vaatziekte hebt
• astma hebt
• diabetes mellitus hebt
• een operatie moet ondergaan
• bloedverdunners gebruikt

Wat is het verschil met levertraan?

Levertraan is iets anders dan visolie. Je kan daar op letten als je een visoliesupplement koopt. In levertraan zitten veel minder omega-3 vetzuren dan in visolie en het bevat vitamine A, D en mogelijke schadelijke stoffen (PCB’s).

Glucosamine is wetenschappelijk onderzocht en er zijn wisselende uitkomsten: het kan bij sommige mensen als een milde pijnstiller werken bij milde artrose van de knie. Er zijn dus ook mensen bij wie glucosamine niets doet tegen de pijn. En het is niet aangetoond dat glucosamine het erger worden van artrose tegengaat.

Wat is de stof glucosamine?

Glucosamine is een eiwit dat ook voorkomt in je kraakbeen, je bindweefsel en in de vloeistof in jouw gewrichten. Het is dus een stof die al in jouw lichaam zit. Je lichaam maakt zelf glucosamine aan. Maar als je ouder wordt, gaat dit vaak minder goed. Glucosamine zit niet in onze normale voeding.

Glucosamine die je als voedingssupplement koopt, is gemaakt uit schelpen, de schilden van krabben en garnalen.

Hoe gebruik je glucosamine?

Als je glucosamine wilt proberen als pijnstiller, zul je het minimaal 3 maanden moeten gebruiken voordat je het effect ervan kan merken. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 1500 mg glucosaminesulfaat. Vaak wordt glucosamine in een supplement gecombineerd met chondroïtine. Maar dit lijkt geen verschil te maken. Afhankelijk van het effect kan je zelf kijken of je de dosering eventueel kunt verminderen als jouw klachten afnemen.

Zijn er bijwerkingen?

• Je kunt last krijgen van misselijkheid of hoofdpijn. Als je het supplement inneemt met wat voedsel of met voldoende water, kan je dit voorkomen.
• Mensen die overgevoelig zijn voor schaaldieren kunnen ook overgevoelig zijn voor glucosamine. Er zijn ook vegetarische glucosamines verkrijgbaar. Die worden meestal gemaakt van gefermenteerde paddenstoelen of granen.

Prijs en vergoeding

De kosten van glucosaminepreparaten variëren nogal (tussen € 10 en € 40 per maand). Oriënteer je goed en let vooral op een voldoende hoeveelheid glucosamine. Informeer vooraf bij jouw ziektekostenverzekeraar of je in aanmerking komt voor een vergoeding.