Zo’n 70% van mensen met reumatoïde artritis (RA) die behandeld worden met de TNF-alfaremmer adalimumab heeft meer medicijn in het bloed dan nodig. Dit blijkt uit onderzoek van Reade in Amsterdam. Met een eenvoudige test kan de hoeveelheid medicijn in het bloed gemeten worden en vervolgens de dosering worden aangepast. Dit is gunstig voor de patiënt, omdat de kans op bijwerkingen daardoor kleiner wordt. Ook de zorgkosten gaan omlaag.

‘Iedere patiënt die behandeld wordt met adalimumab, start de behandeling met dezelfde dosering. Maar de hoeveelheid medicijn die in het bloed overblijft, verschilt erg tussen patiënten. Een standaarddosering is helemaal niet logisch’, vertelt Merel l’Ami die het onderzoek naar de hoeveelheid medicijn in het bloed uitvoerde. Het Reumafonds financierde het onderzoek.

Meer medicijn in het bloed werkt niet beter

L’Ami is werkzaam bij de reumatologieafdeling van Reade in Amsterdam en doet promotieonderzoek. Haar onderzoeksgroep heeft eerder aangetoond dat reumapatiënten die een grotere hoeveelheid adalimumab in het bloed hebben, niet beter op het medicijn reageren dan patiënten met normale hoeveelheden in het bloed. ‘Gezien de kans op bijwerkingen en de hoge medicijnkosten, wilden we onderzoeken of patiënten met veel adalimumab in het bloed ook daadwerkelijk minder medicijn kunnen gebruiken’, legt L’Ami uit.

Geen achteruitgang bij lagere dosering

Reumapatiënten met veel medicijn in het bloed werden gevraagd mee te werken aan het onderzoek. Ze werden geloot in een groep die adalimumab minder vaak ging injecteren of in een controlegroep waarbij de dosis hetzelfde bleef. De gemiddelde ziekteactiviteit bleef in beide groepen stabiel gedurende een halfjaar en in beide groepen kregen evenveel patiënten te maken met een toename in ziekteactiviteit.

‘Ook met deze standaarddosering gaat de activiteit van de ziekte op en neer’, vertelt Merel. ‘Een reumapatiënt die behandeld wordt met adalimumab zet elke twee weken een injectie bij zichzelf. Dit onderzoek toont aan dat patiënten met reumatoïde artritis met veel medicijn in het bloed, veilig de injectie een week kunnen uitstellen. Daarmee gaat de dosis met een derde omlaag.’

70% patiënten heeft teveel medicijn in bloed

‘Het meten van de de hoeveelheid medicijn in het bloed is een goedkoop middel om in te zetten, zeker als je bedenkt dat zo ongeveer 5000 euro aan medicijnkosten per persoon per jaar kan worden bespaart’. l’Ami gaat nog een stapje verder: ‘We denken dat tot wel 70 procent van de patiënten teveel medicijn in het bloed heeft.’

Zorgverzekeraars meekrijgen

Reade Reumatologie gaat nu standaard de bloedtest doen bij patiënten die met adalimumab worden behandeld. ‘Als dat een succes wordt, hopen we dat zorgverzekeraars de metingen gaan vergoeden, zodat alle ziekenhuizen dit makkelijk kunnen gaan uitvoeren.’