Bij mensen met een ernstige vorm van SLE waarbij de nieren ontstoken raken, wordt de verkeerde afweerreactie extra versterkt. Dit blijkt uit onderzoek van UMC Utrecht. Een onderdeel van het afweersysteem dat die verkeerde afweerreactie moet remmen, blijkt juist te gaan werken als gaspedaal. ReumaNederland heeft het onderzoek mogelijk gemaakt.

Bij mensen met systemische lupus erythematodes (SLE) vergist het afweersysteem zich en valt het eigen lichaam aan. De onderzoekers van UMC Utrecht onderzochten afweercellen in het bloed van mensen met SLE en hebben daarbij gekeken naar de zogeheten de CD200-receptor die de foute afweerreactie eigenlijk moet onderdrukken.

Gaspedaal in plaats van rempedaal
‘Wij weten dat de CD200-recepter normaal gesproken het afweersysteem afremt’, vertelt een van de onderzoekers dr. Michiel van der Vlist. ‘Maar we zien in de afweercellen van mensen met SLE dat de CD200-receptor de afweerreactie juist extra versterkt. De CD200-receptor werkt dan dus niet meer als rempedaal, maar als een gaspedaal. We denken dat de foute afweerreactie bij mensen met SLE dus wordt versterkt, met nog meer ontstekingen als gevolg.’

Vooral bij mensen met ernstige SLE
Uit het onderzoek blijkt dat het gaspedaal vooral ingedrukt wordt bij mensen met een ernstige vorm van SLE: lupus nefritis. Dit is een vorm waarbij ook de nieren chronisch ontstoken raken. ‘In de afweercellen van mensen met “gewone” SLE, werkt CD200-receptor nog best redelijk’, legt dr. Van der Vlist uit. ‘Maar in de cellen van mensen lupus nefritis gaat de CD200-receptor anders werken, waardoor de verkeerde afweerreactie juist toeneemt.’

Nieren beschermen
Volgens de onderzoekers kan de ontdekking gebruikt gaan worden om de ernstige vorm van SLE op tijd te ontdekken. ‘De nieren zijn van levensbelang, dus reumatologen moeten er vroeg bij zijn om te weten of iemand een ernstige vorm van SLE gaat ontwikkelen. We hopen dat we over een tijd de CD200-receptor goed kunnen meten in het bloed van patiënten. En dat reumatologen dan op tijd de behandeling kunnen inzetten om de nieren te beschermen.’

Misschien ooit behandeling
Over een toekomstige behandeling durft dr. Michiel van der Vlist geen uitspraak te doen. ‘Het mooiste zou zijn als we die foute afweerreactie wél weer kunnen remmen door de CD200-receptor te herstellen. Dus door er weer een rempedaal van te maken. Daar zijn nu nog geen medicijnen voor. Wij willen eraan meehelpen door ons onderzoek om nog beter te begrijpen wat er precies gebeurt in het afweersysteem van mensen met SLE.’

Meer informatie