Mensen die kans lopen op heupartrose vroeg opsporen en juist behandelen. Dat is wat arts en onderzoeker dr. Rintje Agricola (Erasmus MC) wil bereiken. ‘Het liefst wil ik heupartrose voorkómen. Als behandelaar zie ik de pijn en beperkingen van mensen met heupartrose. Als we beter kunnen voorspellen of iemand kans loopt op heupartrose kunnen we op tijd een behandeling beginnen.’ ReumaNederland steunt zijn onderzoek.

Dr. Rintje Agricola mag zichzelf expert op het gebied van heupartrose noemen. Hij onderzoekt niet alleen de oorzaken, maar behandelt als orthopeed ook mensen die kampen met heupartrose. ‘Wat ik nu ga doen, is terugkijken in de gegevens van heel veel patiënten wereldwijd om straks veel beter te kunnen voorspellen of iemand kans op heupartrose loopt en waardoor dat komt.’

Pijn en moeilijk bewegen
Mensen met artrose hebben vaak veel pijn en kunnen moeilijk bewegen. ‘Als artsen kijken we erg naar schade aan het kraakbeen, op röntgenfoto’s of met een MRI. Maar de klachten van patiënten zijn ook heel erg belangrijk om naar te kijken. Artrose ontstaat langzaam. Je lichaam past zich steeds een beetje aan, je spieren rondom je heup kunnen zich ook gaan aanpassen. Je voelt misschien dat je heup stijver wordt. Je krijgt steeds meer pijn en kan moeilijker bewegen. Al deze dingen neem ik mee in mijn onderzoek om per persoon te kunnen voorspellen of iemand extra kans loopt op artrose.’

Kop en kom
In eerder onderzoek liet Rintje Agricola zien dat de vorm van de heup een rol speelt bij de kans op artrose. ‘Een heup bestaat eigenlijk uit een kommetje in je bekken en daar draait de kop van het bot van je bovenbeen in. Mooi, glad kraakbeen zorgt ervoor dat je soepel beweegt. Maar bij sommige mensen is de kop van het bot van het bovenbeen niet meer rond zoals het hoort. Dat komt doordat er wat extra bot op is gegroeid. De kop past dan niet meer goed in het ronde kommetje. Het kraakbeen komt bij het bewegen onder enorme druk te staan en kan kapot gaan.’

Kans groter
Ook als de vorm van het kommetje anders is, is er kans op schade. Agricola: ‘Bij sommige mensen is de heupkom een beetje ondiep. Ook dan krijg je dat er op bepaalde plekken veel druk op het kraakbeen komt te staan. Op een gegeven moment kan het kraakbeen een beetje kapotgaan. Het kan het begin zijn van artrose. Het is niet zo dat iedereen met een met een minder ronde kop of een ondiepe kom ook echt artrose krijgt. Maar de kans wordt wel groter.’

Patiënten wereldwijd
Wat Rintje Agricola wil, is per persoon kunnen voorspellen of iemand extra kans loopt om artrose te krijgen. ‘En welke risicofactoren daaraan bijdragen, want die kunnen voor iedereen anders zijn’, aldus de onderzoeker. ‘Dit doe ik door de bestaande gegevens van heel veel patiënten van over de hele wereld te verzamelen. Gegevens over de klachten, gegevens uit het bloed, gewicht, leeftijd, maar ook welke behandeling werd gegeven. Noem maar op. Door onderzoek naar alle beschikbare gegeven over mensen die heupartrose hebben, kan ik straks hopelijk voorspellen wie in de toekomst kans heeft op artrose.’

Behandelen en voorkomen
Het liefst wil Rintje Agricola heupartrose kunnen voorkomen. ‘Daarvoor is het belangrijk dat we weten waar we als artsen op moeten letten. We kunnen niet zomaar van alle mensen in Nederland een foto van de heup maken. Maar stel dat iemand met beginnende heupklachten bij de dokter komt, dan wil ik dat we straks kunnen zeggen: ‘Oké, als we deze gegevens van u verzamelen, kunnen we goed inschatten of u kans heeft op heupartrose’. En dan wil ik ook dat we dankzij mijn onderzoek weten hoe we die persoon het beste kunnen behandelen om geen artrose te krijgen.’