Een injectie met een speciale hydrogel kan kapot kraakbeen weer herstellen. Dat is de uitkomst van een eerste praktijkproef van professor Marcel Karperien (Universiteit Twente) en zijn onderzoeksteam. De gel trekt cellen aan die in het gewricht nieuw kraakbeen laten ontstaan. ReumaNederland heeft het onderzoek mogelijk gemaakt. Vanwege de goede resultaten steunt de Europese Unie het onderzoek nu met 1,5 miljoen euro.

Wat is er zo bijzonder aan de hydrogel?

‘Je kunt de hydrogel zien als een vloeibaar implantaat, gemaakt van lichaamseigen stoffen. We hebben een aantal jaren geleden bedacht om die gel in het gewricht te spuiten en op het kapotte kraakbeen te laten hechten. In de afgelopen drie jaar hebben we hard gewerkt om de eerste praktijktest met het materiaal mogelijk te maken.’

Niet te dik, niet te dun

‘We hebben de hydrogel allereerst verder ontwikkeld in het laboratorium. De gel mocht niet te dik en niet te dun zijn. Te dik betekent namelijk dat hij niet in makkelijk in een gewricht gespoten kan worden. Te dun betekent dat de gel na het inspuiten ‘wegloopt’ en niet op het kapotte kraakbeen blijft plakken. Het inspuiten gebeurde tijdens een kijkoperatie. Hiervoor is een speciale injectienaald ontwikkeld.’

Veilige ingreep

‘We hebben het injecteerbare implantaat nu getest in de gewrichten van paarden. Wat bleek? Allereerst bleek dat de ingreep veilig is voor de dieren. De operatie met de injectienaald verliep volgens de orthopedisch dierenarts zoals elke andere kijkoperatie. De dieren herstelden ook op dezelfde manier van de operatie. De gel die in het gewricht ging, bleek goed te blijven plakken en was veilig voor de dieren. Dat was natuurlijk een heel belangrijk en mooi resultaat.’

Hydrogel trekt stamcellen aan

‘Ja, we werden positief verrast door de snelheid waarmee de gel zorgt voor aangroei van nieuw kraakbeen. We wisten dat ons materiaal stamcellen aantrekt, die nieuw kraakbeen kunnen gaan aanmaken. Maar de hoeveelheid cellen die zich in twee weken tijd hadden vastgezet op de vloeibare implantaat was onverwacht groot. Ook de orthopeed had dit snelle aantrekken van cellen en de snelle opbouw van nieuw kraakbeen niet eerder gezien.’

Groei van nieuw kraakbeen

‘De gel die wij ontwikkeld hebben, bestaat uit stoffen die van nature in kraakbeen voorkomen. Het zijn geen eiwitten, zoals vaak in de medische wetenschap, maar suikers. Stamcellen kunnen zich goed vastzetten op die suikers en zorgen in het gewricht voor nieuwe kraakbeengroei.’

Ook als behandeling bij dieren

‘Wij mogen in deze fase van de ontwikkeling het vloeibare implantaat nog niet bij mensen testen. Tegelijkertijd willen we ook dat de behandeling voor dieren beschikbaar komt. Dieren hebben net als mensen pijn door artrose en kunnen minder goed bewegen. Paardenbezitters kijken uit naar een oplossing die werkt.’

Testen bij mensen met knieartrose

‘We denken dat dat begin 2018 wordt. Dankzij een grote Europese subsidie kunnen we nu een onderzoekstraject gaan opzetten met meerdere paarden die 6 maanden worden gevolgd. De ingreep, het inbrengen van het vloeibare implantaat, de kraakbeengroei wordt dan opnieuw getest. Als de resultaten zo positief blijven, heb ik goede hoop dat de hydrogel over een paar jaar bij mensen met knieartrose kunnen gaan testen.’

Bekijk de video om meer te weten over het injecteerbare, vloeibare implantaat van professor Karperien.