Wetenschappers in het UMC Utrecht werken aan een mogelijk medicijn voor artrose. Het bestaat uit 2 ontstekingsremmende eiwitten die direct in het gewricht worden ingespoten. Het zogeheten synerkine blijkt ontstekingen, kraakbeenschade en pijn te remmen. Het duurt nog zeker een paar jaar voordat synerkine bij mensen met artrose getest mag worden, maar onderzoeksleider dr. Simon Mastbergen is hoopvol. Wat kunnen mensen met artrose van zijn onderzoek verwachten?

Dr. Mastbergen, wat is synerkine precies?

‘Synerkine is een combinatie van 2 ontstekingsremmende eiwitten. Deze eiwitten heten IL4 en IL10. Het mogelijk gebruik van deze eiwitten is ontdekt in het onderzoek naar reumatoïde artritis (RA). In combinatie met elkaar verminderden ze ontstekingen in een gewricht. Maar, er was een probleem. De twee moleculen zijn los van elkaar heel klein. Na toediening worden ze snel afgevoerd door het lichaam en is de ontstekingsremmende werking voorbij. Zo’n 5 jaar geleden kwam een onderzoeksteam in het UMC Utrecht op het idee om de twee moleculen aan elkaar te ‘plakken’. Dat werd synerkine.’

Wat doet synerkine bij artrose?

‘Synerkine blijkt 3 heel belangrijke eigenschappen te hebben waar mensen met artrose baat bij hebben. Het kan ontstekingen remmen en kraakbeenschade en pijn verminderen. Uit het vroegere RA-onderzoek bleek de ontstekingsremmende werking al. Dat synerkine schade aan het kraakbeen kan verminderen, bleek uit onderzoek bij mensen met een aandoening in het bloed: hemofilie. Bij deze mensen komt er namelijk soms bloed in het gewricht dat kraakbeen aantast. Synerkine gaat dat tegen. Tot slot blijkt synerkine ook een sterk pijnstillende werking te hebben.’

Waarom is UMC Utrecht bezig met het synerkine-onderzoek?

‘Het UMC Utrecht ziet voor verschillende groepen patiënten mogelijkheden voor synerkine. Er zijn dan ook 3 onderzoeksgroepen bezig met onderzoek. Mijn onderzoeksgroep is bezig met de ontwikkeling van het medicijn bij artrose. Een andere groep doet nieuw onderzoek naar synerkine bij RA. De derde groep doet onderzoek naar de effecten van synerkine bij chronische pijnaandoeningen. Om tot de beste resultaten te komen, werken we veel samen.’

Hoe staat het met de resultaten van synerkine bij artrose?

‘In de laboratoriumonderzoeken die we hebben gedaan, blijkt synerkine alle 3 de eigenschappen waar te maken. We zien dat IL4 en IL10 samen inderdaad ontstekingen bij artrose aanpakken. Ook zorgt synerkine ervoor dat kraakbeenschade vermindert en dat het kraakbeen zelfs wordt gerepareerd. Uit proeven met dieren kunnen we afleiden dat ook de pijn door artrose minder wordt. Waar het op lijkt, is dat synerkine een ongunstige omgeving in het gewricht weet om te draaien in een gunstige omgeving. Ontstekingen nemen af, kraakbeenschade en pijn worden geremd.

Wat kunnen mensen met artrose verwachten en op welke termijn?

‘Als we zo ver komen dat synerkine op de markt komt, krijgen patiënten 1 keer in de zoveel tijd een injectie in het gewricht. We hopen dat we over 2 jaar de eerste onderzoeken bij mensen met artrose kunnen beginnen. Mede dankzij de steun van het Reumafonds zijn we in een zusterproject ook bezig met de ontwikkeling van een zogeheten langzame-afgiftegel. Door de gel met synerkine te combineren, blijft het synerkine langer in het gewricht aanwezig en doet zo beter zijn werk. Ik en mijn collega’s doen er alles aan om synerkine zover te krijgen dat het een medicijn wordt. De weg is nog lang, maar ik heb goede hoop dat het gaat lukken.’