Onderzoekresultaat: beginnende ontstekingsreuma eerder ontdekken met een PET-scan
De PET-scan biedt de mogelijkheid om beginnende ontstekingen bij reumatoïde artritis (RA) en axiale spondyloartritis (ax-SpA) eerder te ontdekken. Dat blijkt uit onderzoek onder patiënten door reumatoloog en onderzoeker dr. Conny van der Laken (Amsterdam UMC). ‘Met de PET-scan zien we ontstekingen die aan de buitenkant nog niet te zien zijn.’
Ontstekingscellen vroeg opsporen
Uit haar onderzoek blijkt dat de PET-scan de mogelijkheid biedt om al heel vroeg bepaalde ontstekingscellen in de gewrichten op te sporen die horen bij reumatoïde artritis. ‘Dat hebben we gedaan bij mensen die nog géén RA hadden, maar wel al antistoffen in het bloed. Zij liepen dus het risico om RA te krijgen. In een van onze eerdere onderzoeken hebben we laten zien dat we met de PET-scan gewrichtsontstekingen in de handen tot wel een jaar eerder konden opsporen, ruim voordat iemand de diagnose RA kreeg.’
Verder kijken dan gewrichten
Ondertussen is haar onderzoek, mede door steun van ReumaNederland, uitgebreid en kijkt haar onderzoeksteam met de PET-scan naar het opsporen van vroege gewrichtsontstekingen in het hele lichaam. ‘Omdat de PET-scan een ‘foto’ is van het hele lichaam, kunnen we de ontstekingscellen ook opsporen in de organen. Dat is belangrijk omdat er bijvoorbeeld ook ontstekingen in de slagaderen kunnen ontstaan bij mensen met RA. Door ze vroeg te ontdekken en vroeger te behandelen, kun je ook hier schade voorkomen.’
Vorming van bot opsporen
Uit een tweede onderzoek van Conny van der Laken blijkt dat de PET-scan ook goed ingezet kan worden bij het vroeg opsporen van een andere vorm van ontstekingsreuma: Ax-SpA. ‘Onder Ax-SpA of axiale spondyolartritis vallen de ziekte van Bechterew en artritis psoriatica. Ontstekingen zorgen bij mensen met Ax-SpA voor de vorming van extra bot. Bekend zijn de vergroeiingen in de rug bij de ziekte van Bechterew. Met de PET-scan kunnen we de vorming van nieuw bot goed opsporen. Ook hier geldt: als je het vroeg kan opsporen, kan je ook mensen met Ax-SpA eerder gaan behandelen.’
Nieuw: snel vaststellen of een behandeling aanslaat
In haar nieuwste onderzoek gaan Conny van der Laken en haar team de PET-scan gebruiken om sneller vast te stellen of een behandeling aanslaat. Dr. Van der Laken: ‘Nu kunnen we als reumatologen vaak pas na 3 of 4 maanden aan de gewrichten en in het bloed zien of de behandeling aanslaat bij RA patiënten. Met de PET-scan hopen we dat al na 4 weken te kunnen zien. Bij ax-SpA patiënten kunnen we al na 12 weken zien of de botaanmaak door medicijnen geremd wordt. Op gewone röntgenfoto’s zie je dat pas na gemiddeld 2 jaar. Ons doel is uiteindelijk dat mensen niet onnodig lang hoeven door te gaan met medicijnen die bij hen niet werken.’