‘Dat artrose slijtage is, daar moeten we vanaf. Artrose is een serieuze gewrichtsziekte met grote gevolgen voor heel veel mensen.’ Dit zegt reumatoloog en artroseprofessor Margreet Kloppenburg van het LUMC. Als behandelaar van mensen met artrose ziet Margreet Kloppenburg wat artrose betekent. ‘Pijn, veel pijn en stijfheid waardoor je niet goed beweegt. Artrose zorgt ervoor dat dagelijkse dingen heel moeilijk worden.’

Margreet Kloppenburg mag zich met recht artroseprofessor noemen. Zij behandelt niet alleen mensen, maar doet ook veel onderzoek naar artrose. Dat er niets aan artrose te doen is, klopt niet volgens haar. ‘Medicijnen die artrose genezen zijn er niet, maar wel behandelingen die de klachten verminderen en ervoor zorgen dat je kan blijven leven en werken.’

Negatieve spiraal
Margreet Kloppenburg benadrukt dat artrose meer is dan kraakbeen dat slechter wordt. ‘Onze gewrichten, denk aan een knie, een enkel of een schouder, zijn veel meer dan een paar botten met een laagje kraakbeen erop. Bij artrose wordt je hele gewricht ziek. Het bot onder het kraakbeen verandert, er kunnen uitsteeksels gaan groeien. Er is een slijmvlieslaagje dat kan gaan ontsteken waardoor je gewricht dik en warm aanvoelt. En doordat bewegen moeilijk en pijnlijk wordt, gaan mensen vaak ook echt minder bewegen. Dan kom je echt snel in een negatieve spiraal terecht, waarbij je spierkracht snel afneemt en je klachten alleen maar erger worden.’

Een grotere kans
Waarom iemand artrose krijgt, is lang niet altijd duidelijk. ‘Dat is bij artrose net zoals bij veel andere vormen van reuma’, zegt reumatoloog Kloppenburg. ‘Uit onderzoek blijkt vooral dat er omstandigheden zijn waardoor je een grotere kans op artrose hebt. Eén is ouder worden. Naarmate we ouder worden, wordt de kans op artrose gewoon groter. Overbelasting door werk of sport is een risicofactor. Of een trauma, waardoor je een gewricht beschadigt. En wat we zeker niet moeten vergeten, is overgewicht. Hoe je het ook wendt of keert, te veel kilo’s kunnen ervoor zorgen dat je meer kans hebt op artrose.’

Ontstekingen spelen een rol
Volgens Margreet Kloppenburg wordt steeds duidelijker dat ontstekingen een rol spelen bij het ontstaan van artrose. ‘Het lichaam wil schade repareren. Denk aan een wondje dat heelt. Bij het repareren komen er ontstekingsstoffen vrij. Alleen lukt repareren niet zo goed in een gewricht. Kraakbeen dat alleen al met het ouder worden iets in kwaliteit achteruitgaat, wordt niet gerepareerd. Maar de ontstekingsstoffen zijn er wel en ze tasten het gewricht verder aan. Wij wetenschappers denken dat artrose zo kan ontstaan en erger worden.’

Er zijn behandelingen
Wat je vaak hoort over artrose is dat er niets aan te doen is. Daar is Margreet Kloppenburg het hartgrondig mee oneens. ‘Er zijn wel degelijk behandelingen. Nee, er is geen medicijn dat artrose remt. Maar er zijn medicijnen tegen de pijn en echte behandelingen die helpen bij de klachten van artrose. Denk aan fysiotherapie, en dan met name het versterken van je spieren en pezen. Ergotherapie voor de handen. Er zijn braces die je gewrichten ondersteunen. En als het nodig is, zijn er operaties om een gewricht vast te zetten of te vervangen door een kunstgewricht.’

Grote volksziekte als we niks doen
In Nederland worden nu al 1,5 miljoen mensen getroffen door artrose. ‘En dat worden er alleen maar meer. Als we niets doen, wordt artrose echt een volksziekte’, zegt Margreet. ‘Ik zie gelukkig heel veel gebeuren in onderzoek: we begrijpen steeds meer over het ontstaan van artrose en bijvoorbeeld over pijn. Er worden veel bestaande medicijnen onderzocht en nieuwe medicijnen, speciaal voor artrose. Daar zullen nieuwe behandelingen uitkomen. Tot die tijd denk ik dat we mensen met artrose zo goed mogelijk moeten helpen bij wat er nu aan te doen is. Begeleiding bij bewegen, gezond gewicht. Want iedereen aan een kunstgewricht? Nee, dat is niet de oplossing voor artrose.’