Onlangs werd tijdens het nieuwe tv programma De Publieke Tribune door een vertegenwoordiger van een farmaceutisch bedrijf geopperd dat farmaceuten direct voorlichting zouden kunnen geven aan patiënten. In de tijd van gedeelde besluitvorming zou het onnodig zijn dat patiënten voor hun informatie afhankelijk zijn van zorgverleners. Het zou een gezamenlijke verantwoordelijkheid moeten zijn van onder andere zorgverleners, apothekers, zorgverzekeraars, farmaceuten en patiëntenorganisaties. Maar hoe onafhankelijk is een farmaceut bij het geven van voorlichting?

ReumaNederland ziet dat farmaceuten hun marketingbudget steeds vaker inzetten om patiënten direct te bereiken. Denk aan reclame voor hun ‘patiëntgerichte’ websites en gesponsorde lezingen voor patiënten. Begrijpelijk vanuit de farmaceut gedacht: de patiënt is een lead en elke patiënt die met succes voor hun medicijn pleit, is kassa.

Samen beslissen met zorgverlener

65% van de mensen met reuma is afhankelijk van medicijngebruik en het leven met reuma is de afgelopen decennia sterk verbeterd door de komst van medicijnen. Samen beslissen over de juiste medicijnen vindt plaats in de spreekkamer van de arts en bij de apotheker waarbij goed wordt gekeken naar de gezondheidsklachten, ander medicijngebruik en persoonlijke omstandigheden van de patiënt. Wij zien hier geen rol voor farmaceuten weggelegd: zij hebben niet alleen een ander belang, de beste informatie voor patiënten gaat vaak verder dan alleen de medische (bij)werking.

Patiënt is geen klant

Patiënteninformatie over medicijnen moet actueel, objectief en onafhankelijk zijn. Om dit te bereiken, werken patiëntenorganisaties samen met behandelaars, apothekers en patiënten aan de meest betrouwbare én begrijpelijke informatie. Ook farmaceuten mogen hun input leveren. Omdat farmaceuten in Nederland geen reclame voor hun producten mogen maken, zoeken ze naar alternatieven om een ‘klant’-relatie op te bouwen. Een patiënt is echter geen klant. De keuze voor een medicijn is een andere afweging dan de keuze voor een paar schoenen.

‘Mensen helpen. Mensen beter maken. Dat is waar wij ons iedere dag voor inzetten. En dat is waarom de patiënt bij ons centraal staat in alles wat wij doen’, is vaak de slogan van farmaceuten. Het zou pas écht patiëntgericht zijn als farmaceuten patiënten niet bewust of per ongeluk naar onvolledige – en op z’n minst eenzijdige – informatie leiden. Het marketingbudget kan beter ingezet worden om de prijzen van dure geneesmiddelen te verlagen. Daar wordt niet alleen de toegankelijkheid van het medicijn beter van, het draagt enorm bij aan een positiever imago van de farmaceutische industrie.

Reclame verboden

Als patiënt krijg je objectieve informatie via je zorgverlener en onafhankelijke websites zoals thuisarts.nl en websites van patiëntenorganisaties. Daarnaast zijn er per aandoening vaak objectieve, betrouwbare informatiebronnen te vinden op internet en in folders. Zo houden we het voor de patiënt overzichtelijk en objectief. Het is niet voor niks voor farmaceuten verboden om productreclame te maken. Wat ons betreft geldt dat ook voor patiënteninformatie. Daarom pleit ReumaNederland voor een verbod op indirecte reclame door farmaceuten.

Dit blog is op 10 april 2019 op Skipr verschenen.

Reuma NederlandIk ben Sija de Jong, Manager Patiëntenbelangen van ReumaNederland. Op dit blog schrijf ik over mijn werkzaamheden, maar ik hoor ook graag wat jou bezighoudt!