“We moeten het afweersysteem een handje helpen”

Professor René Toes en professor Tom Huizinga van het LUMC in Leiden onderzoeken de oorzaak van reumatoïde artritis (RA). Een ingewikkeld onderzoek omdat het over het ontstaan van RA gaat. Maar óók enorm belangrijk én mogelijk revolutionair. Want als RA bij de bron aangepakt kan worden, kan het in de toekomst worden genezen. Professor Huizinga en professor Toes leggen uit wat zij samen onderzoeken en hoe dat tot een oplossing kan leiden.

Huizinga: “Vroeger zat mijn wachtkamer vol met mensen in rolstoelen. RA is gewoon een rotziekte; het is verschrikkelijk hoe die ziekte het lichaam kapotmaakt. Gelukkig hebben we tegenwoordig veel goede medicatie. Maar die medicatie is niet fijn. Het onderdrukt het hele afweersysteem, en dat zorgt weer voor allerlei andere problemen. Daarom onderzoeken we iets wat het afweersysteem juist helpt.

Hoe werkt ons afweersysteem normaliter?

1. Ons afweersysteem herkent ziekteverwekkers en afwijkende cellen.
2. Om die op te ruimen, maakt het antistoffen aan.

 

 

Hoe werkt het afweersysteem bij RA?
Bij mensen met RA maakt het afweersysteem antistoffen aan tegen het eigen lichaam. Deze ‘foute’ antistoffen heten ACPA’s.

ACPA’s zijn speciaal. Ze zijn zwaarder dan andere antistoffen omdat ze een ‘suikerstaartje’ bij zich dragen. Dit suikerstaartje veroorzaakt waarschijnlijk de ontsporing van het afweersysteem waardoor er gewrichtsontstekingen ontstaan.

Het suikertje uitschakelen met medicijnen
Toes: “Misschien worden die ‘foute’ antistoffen wel geselecteerd juist omdat ze zo’n suikertje hebben. Of misschien geeft dit suikertje wel een overlevingssignaal aan de cellen en dat je daardoor deze antistoffen krijgt. Maar de ‘foute’ antistoffen komen heel soms óók voor bij gezonde mensen; hebben die dat suikertje dan ook? Dankzij een professor uit Canada hebben we inmiddels al een sterke aanwijzing dat deze antistoffen bij gezonde mensen dat suikertje niet hebben. Als we kunnen vaststellen dat het suikertje uiteindelijk RA veroorzaakt, kunnen we werken aan een medicijn dat het suikertje uitschakelt.

Na begrijpen komt genezen
Huizinga: “Een andere onderzoeksvraag die ons bezighoudt is veel fundamenteler. De cellen die de ‘foute’ antistoffen aanmaken, verdwijnen bij gezonde mensen. Maar het mechanisme dat ervoor zorgt dat die uit de weg worden geruimd, werkt bij mensen met RA kennelijk niet goed. Daar blijven die cellen bestaan en kunnen ze dus ‘foute’ antistoffen aanmaken. René onderzoekt hoe die cellen werken, waar ze op reageren en waarom. Wanneer we dit weten kunnen we in een vroeg stadium ingrijpen en RA in de kiem smoren. Dan kunnen we het afweersysteem een handje helpen!”

Helpt u mee om reumatoïde artritis (RA) uiteindelijk te genezen?